Muziek - Nachtleven dooft uit in Prenzlauer Berg
Bekende club Knaack maakt geen lawaai meer

Het is niet de eerste uitgaansgelegenheid die zich gedwongen ziet in Prenzlauer Berg te stoppen. Eerder dit jaar verhuisde de Magnet-Club naar een locatie in Kreuzberg zonder directe buren. “Het was tijd om te gaan”, liet Magnet weten als reden voor het vertrek. Op de plek die Magnet verliet, opende vorige week een biologische supermarkt.

Knaack is net als Magnet een gevestigde naam in het alternatieve clubcircuit van Berlijn. Knaack begon in 1952 als Oost-Duitse jeugdclub voor sport en spel en werd in 1973 officieel een ‘Jugendklub mit Tanzmöglichkeit’. Na de val van de Muur kreeg de club een nieuwe impuls. In de kelder kwam een disco en op de begane grond werd een concertzaal ingericht.

Het was de tijd dat Prenzlauer Berg het stadsdeel was waar het in Berlijn allemaal gebeurde. Door de grote leegstand was de wijk, die ineens in het centrum van de stad lag, goedkoop en was er veel mogelijk. In de jaren negentig had de ‘Prenzlberg’ een enorme aantrekkingskracht op studenten, kunstenaars en anderen met weinig geld die van muziek, kunst en uitgaan hielden.

Prenzlauer Berg werd stukje bij beetje opgeknapt. Nieuwe, goed verdienende bewoners kwamen. De pioniers van het eerste uur trokken verder naar andere wijken. Of ze bleven, werden ouder en kregen kinderen. Uitgaan is voor de huidige bewoners niet meer zo belangrijk, nachtrust wel.

Zo komt het dat clubs die al jaren tussen de woonhuizen staan steeds vaker klachten krijgen van omwonenden. Het zijn uitgaansgelegenheden die bestaan vanaf de bloei-jaren na de Wende, of al eerder: Wohnzimmer, Duncker, Kulturbrauerei. Namen die ook veel bezoekers van de stad niet vreemd in de oren zullen klinken.

Knaack heeft geprobeerd omwonenden tegemoet te komen. De clubeigenaren metselden deuren dicht, plaatsten geluidwerende ramen en kozen voor een zwevende dansvloer. Maar het geluid weghouden van de nieuwe bebouwing, die direct tegen de buitenwand van de club was aangebouwd, bleek onmogelijk. Het volume zachter draaien had een nadelig neveneffect: het dreef de bezoekers weg.

Het sluiten van Knaack betekent het einde van een concertzaal waar niet de minsten aan het begin van hun carrière het podium betraden. Interpol, Rammstein, Jack Johnson, Snow Patrol en veel anderen traden hier op. Afgelopen weekend was het laatste reguliere optreden, op 12 december is er nog een laatste akoestische sessie. Onder meer de Duitse bands Begbie en Zukunft und die Lichter laten dan nog zachtjes hun muziek horen. Daarna kun je in Knaack tot het einde van het jaar alleen nog terecht voor een biertje.

Een nieuwe locatie heeft Knaack nog niet, vertelde Patrick Radimersky, concertorganisator van de club, afgelopen week op de Berlijnse radiozender Radio 1. Hij heeft niet veel hoop dat die nog gevonden wordt. Zo lijkt de muziekscene Prenzlauer Berg stukje bij beetje te verlaten. Nu is het wachten tot de kinderen in de buurt de leeftijd bereiken dat ze uit willen gaan.

Katja Geelhoed is freelance-journaliste. Ze schrijft voor Duitslandweb over Duitse muziek.