Achtergrond

Vandaag is de nieuw gekozen Bondsdag voor het eerst bijeengekomen. Oud-minister van Financiën Wolfgang Schäuble (CDU) is gekozen tot de nieuwe parlementsvoorzitter. Dat nu ook de AfD deel van de Bondsdag uitmaakt, zorgde voor irritaties. 

Die Grünen in Duitsland schuiven woensdag aan bij de onderhandelingen over een nieuwe regering, samen met CDU/CSU en FDP. De pragmatische partijvleugel van Die Grünen - onder leiding van Cem Özdemir en Katrin Göring-Eckardt - is bereid tot compromissen. De linkervleugel is bang dat de partij haar identiteit verliest en neemt liever een voorbeeld aan Jesse Klaver. Een machtsstrijd kondigt zich aan.

Op 13 oktober 1977, vandaag 40 jaar geleden, kaapten vier terroristen een Lufthansa-Boeing die toeristen van Mallorca naar Frankfurt bracht. Ze eisten de vrijlating van gevangen leden van de Rote Armee Fraktion (RAF). Vier dagen en meerdere tussenstops later bestormde een Duitse anti-terreureenheid het vliegtuig in het Somalische Mogadishu, met succes. De kaping was een van de dramatische ontwikkelingen in wat nu de Duitse herfst wordt genoemd.

Kanselier Merkel staat voor haar vierde ambtstermijn en 'zonder twijfel' haar zwaarste, zegt historicus Frits Boterman in een interview met Wilfred van de Poll van dagblad Trouw. Vorige week verscheen Botermans boek 'Het land van Merkel', waarin hij beschrijft hoe Duitsland onder Merkel veranderde. Het eerste deel van het interview: 

Duitse schoolboeken behandelen de Holocaust evenwichtiger dan Nederlandse. Dat concludeert historicus Marc van Berkel in zijn proefschrift over Duitse en Nederlandse lesmethoden in het voortgezet onderwijs. ‘In Duitsland ligt meer nadruk op collectieve verantwoordelijkheid.’

100 jaar na de Russische Revolutie debatteerden Duitse en Nederlandse wetenschappers in Amsterdam over het marxisme. Naast historici die zelf ooit communistisch ‘gelovige’ waren, kwamen jonge historici aan het woord die zonder ideologische ballast naar het verleden kijken.

Als minister van Financiën werd Wolfgang Schäuble (CDU) een toonbeeld van de Duitse financiële stabiliteit en van de strenge hervormingspolitiek voor Griekenland. Nu wordt het langstzittende Bondsdaglid voorzitter van het parlement.

Voor het eerst komt er een partij in de Bondsdag die rechtser is dan de CDU/CSU. De Alternative für Deutschland (AfD) kreeg 12,6 procent van de stemmen en dat levert 94 van de 709 zetels op. Het is na CDU/CSU en SPD de derde partij in de Bondsdag, groter dan FDP, Groenen en Linke. 

Een coalitie van CDU/CSU, FDP en Bündnis 90/Die Grünen is voor het eerst een serieuze regeringsoptie in Duitsland. Het beloven moeilijke onderhandelingen te worden voor zo'n Jamaica-coalitie. De liberalen, de Groenen en vooral ook de CSU zijn het over veel belangrijke onderwerpen niet eens. Toch zijn er ook punten waarop de partijen goed kunnen samenwerken.

De Duitsers hebben vandaag gestemd. De regeringspartijen CDU/CSU en SPD hebben verloren, de AfD is de derde partij in de Bondsdag en de FDP is weer terug in het parlement. Volg hier voorlopige uitslagen en eerste reacties. Ook doen we verslag vanaf de Wahlparty in Nieuwspoort in Den Haag.