Achtergrond

Hoe moeten we in Nederland en Duitsland omgaan met radicaal-rechts? En hoe kunnen we onze democratie beter beschermen? Daarover spraken Léonie de Jonge, universitair docent politicologie aan de Rijksuniversiteit Groningen en de Duitse activist en hoofdredacteur van website Volksverpetzer Thomas Laschyk begin oktober in het Amsterdamse debatcentrum Spui25.

De Duitse christendemocraten gaan met Friedrich Merz als lijsttrekker de campagne voor de Bondsdagverkiezingen voeren. De CDU en haar Beierse zusterpartij CSU hebben goede kans om de grootste te worden in 2025 en dat maakt Merz tot een serieuze kanselierskandidaat. De partij van Angela Merkel is onder Merz veranderd en vaart een conservatieve koers.

Omdat het 10 oktober de Dag van de Duitse Taal is, spraken we twee vertalers over hun vak. Lotte Hammond vertaalt naar het Duits, Ralph Aarnout naar het Nederlands. Voor beiden was vertaler worden al vanaf hun jeugd een roeping en allebei hebben ze veel moeite moeten doen om met vertalen hun brood te verdienen. Maar het is hen gelukt. Dat het Duits en het Nederlands dicht bij elkaar liggen, helpt bij hun werk, zeggen ze. “Maar het is ook een grote valkuil.”

Veel bier, Beierse klederdracht en genoeg te eten: het Oktoberfest in München is weer begonnen. Op dit jaarlijkse bierfeest dat doordrongen is van Beierse tradities komen miljoenen mensen af. Hoewel de naam doet vermoeden dat de festiviteiten in oktober plaatsvinden, wordt het feest toch vooral in september gevierd. Waarom is dat zo?

De SPD is de grootste partij geworden bij de verkiezingen in de Oost-Duitse deelstaat Brandenburg. De sociaaldemocraten komen volgens de voorlopige uitslag uit op 30,9 procent, tegenover 29,2 procent voor de rechts-radicale AfD. De Groenen, Die Linke en de regionale partij BVB/FW hebben de kiesdrempel niet gehaald en keren niet terug in het deelstaatparlement.

Er is geen eiland waar Duitsers liever vakantie vieren dan op Mallorca. Er komen zoveel Duitse toeristen, dat het Spaanse Mallorca ook wel de ‘zeventiende deelstaat van Duitsland’ wordt genoemd, tot ongenoegen van veel eilandbewoners. Er zijn Duitse bars, Duitse restaurants, Duitse straatnamen en zelfs een Duitstalige krant. Hoe is dat ontstaan?

Na het succes van de Alternative für Deutschland (AfD) begin deze maand bij de deelstaatverkiezingen in Saksen en Thüringen, lijkt de rechts-radicale partij komende zondag in Brandenburg de grootste partij te worden. Dat zou vooral voor de SPD een flinke klap zijn, die al drie decennia onafgebroken in de Oost-Duitse deelstaat regeert. En ook voor de regering van kanselier Scholz zou dat een nieuwe dreun betekenen.

Na zeven jaar van soms hoog oplopend debat is zondag in Osnabrück het nieuwe museum Die Villa_ geopend, als ‘forum voor herinneringscultuur en hedendaagse geschiedenis’. Rode draad in de tentoonstelling is het verhaal van de Osnabrücker jurist Hans Calmeyer. Hij werkte in de Tweede Wereldoorlog voor de nazi’s in Den Haag, waarbij hij besliste over het lot van Nederlandse Joden. Was hij een dader, een redder, of van alles wat? “We hopen vooral dat mensen zichzélf vragen gaan stellen.”

Duitsland kondigde maandag onverwacht controles aan alle landsgrenzen aan. Eerder al werden controles aan de grenzen met Oostenrijk, Polen, Tsjechië en Zwitserland ingevoerd. Vanaf maandag 16 september komen er versterkte controles aan alle grenzen, ook aan de Duits-Nederlandse grens. Veel is nog onduidelijk over hoe die er in de praktijk uit gaan zien.

Bedrijven en start-ups in Saksen en Thüringen reageren gealarmeerd op de winst van de AfD bij de deelstaatverkiezingen van 1 september. Ze vrezen de invloed van de extreemrechtse partij op de economie. Zo merken ondernemers nu al dat het moeilijker is vakkrachten uit het buitenland te werven. “In het ergste geval moeten we met ons bedrijf Thüringen verlaten.”