Achtergrond

Duitsland maakt zich op voor de Bondsdagverkiezingen. Dat Merkel weer kanselier wordt staat al zo goed als vast. Maar welke partijen de nieuwe Duitse regering gaan vormen, is nog open. 

Zes partijen komen zoals het er nu naar uitziet na de verkiezingen in de Bondsdag, twee meer dan nu. Zij worden aangevoerd door negen Spitzenkandidaten. Portretten van de belangrijkste lijsttrekkers:

Directeur Ton Nijhuis van het Duitsland Instituut is deze week met een internationale groep Duitsland-experts op een verkiezingsreis om de laatste fase van de campagne mee te maken. We spraken kort met hem. Het verbaast Nijhuis dat de partijen nauwelijks duidelijk maken waarin ze zich onderscheiden.

In de verkiezingsstrijd duikt het thema meermaals op: de toenemende onzekerheid op de Duitse arbeidsmarkt. Hoe groot is die onzekerheid? En in hoeverre leidt die tot maatschappelijke onrust? Merlijn Schoonenboom sprak daarover met de Duitse socioloog Markus Promberger.

Kanselier Merkel beloofde Duitslands jeugd tijdens een ‘kinderpersconferentie’ dit weekend sneller internet en een beter bereik voor hun mobiele telefoon. Ze speelt zo handig in op hun belevingswereld, maar het thema digitalisering speelt een serieuze rol in de Duitse verkiezingen. Dat is niet voor niets: Duitsland loopt hopeloos achter op dat gebied.

Bijna een derde, bijna 32 procent, van het stroomgebruik in Duitsland komt uit duurzame energiebronnen. In 2000 was dat nog 6 procent. De stijging is het gevolg van de Energiewende, waar Duitsland in 2011 na de kernramp in Fukushima toe besloot. Deze Energiewende gaat met vallen en opstaan. Sommige politieke partijen willen daarom ingrijpende aanpassingen in het Duitse energiebeleid.

Is de SPD-lijsttrekker Schulz die we in de campagne zien dezelfde als de man die 20 jaar europarlementariër in Brussel was? En wat kunnen we de komende jaren van Merkel verwachten? Duitslandweb sprak met politiek filosoof Luuk van Middelaar, die Schulz kent uit de tijd dat ze beiden in Brussel werkten.

Angela Merkel kan een marktplein vol mensen niet goed meenemen in haar verhaal. Toch is haar campagnebijeenkomst veel indrukwekkender dan die van SPD-lijsttrekker Martin Schulz, zegt Hanco Jürgens, wetenschappelijk medewerker van het Duitsland Instituut. Hij was op 30 augustus bij Schulz in Unna (Noordrijn-Westfalen) en op 13 september bij Merkel in Lingen (Nedersaksen).

De Duitse verkiezingen lijken saai: de degelijke Merkel gaat winnen en de verkiezingsstrijd is niet erg spannend. Maar de comeback van de FDP in de Bondsdag en de AfD die nieuw in het parlement komt, veranderen het Duitse politieke landschap de komende jaren. Ook heeft dat invloed op de coalitievorming.

Jamaika, Biene Maja of Schwampel: Duitsers geven graag opmerkelijke namen aan hun regeringscoalities. Een aantal van die coalities is redelijk nieuw, ze regeren sinds enkele jaren in de deelstaten. Daar zijn steeds vaker meer dan twee partijen nodig om een meerderheidsregering te vormen. De kans is aanwezig dat Duitsland zelf ook zo’n coalitie krijgt na de Bondsdagverkiezingen op 24 september.