Achtergrond

Voor het eerst komt er een partij in de Bondsdag die rechtser is dan de CDU/CSU. De Alternative für Deutschland (AfD) kreeg 12,6 procent van de stemmen en dat levert 94 van de 709 zetels op. Het is na CDU/CSU en SPD de derde partij in de Bondsdag, groter dan FDP, Groenen en Linke. 

Een coalitie van CDU/CSU, FDP en Bündnis 90/Die Grünen is voor het eerst een serieuze regeringsoptie in Duitsland. Het beloven moeilijke onderhandelingen te worden voor zo'n Jamaica-coalitie. De liberalen, de Groenen en vooral ook de CSU zijn het over veel belangrijke onderwerpen niet eens. Toch zijn er ook punten waarop de partijen goed kunnen samenwerken.

De Duitsers hebben vandaag gestemd. De regeringspartijen CDU/CSU en SPD hebben verloren, de AfD is de derde partij in de Bondsdag en de FDP is weer terug in het parlement. Volg hier voorlopige uitslagen en eerste reacties. Ook doen we verslag vanaf de Wahlparty in Nieuwspoort in Den Haag.

Duitsland maakt zich op voor de Bondsdagverkiezingen. Dat Merkel weer kanselier wordt staat al zo goed als vast. Maar welke partijen de nieuwe Duitse regering gaan vormen, is nog open. 

Zes partijen komen zoals het er nu naar uitziet na de verkiezingen in de Bondsdag, twee meer dan nu. Zij worden aangevoerd door negen Spitzenkandidaten. Portretten van de belangrijkste lijsttrekkers:

Directeur Ton Nijhuis van het Duitsland Instituut is deze week met een internationale groep Duitsland-experts op een verkiezingsreis om de laatste fase van de campagne mee te maken. We spraken kort met hem. Het verbaast Nijhuis dat de partijen nauwelijks duidelijk maken waarin ze zich onderscheiden.

In de verkiezingsstrijd duikt het thema meermaals op: de toenemende onzekerheid op de Duitse arbeidsmarkt. Hoe groot is die onzekerheid? En in hoeverre leidt die tot maatschappelijke onrust? Merlijn Schoonenboom sprak daarover met de Duitse socioloog Markus Promberger.

Kanselier Merkel beloofde Duitslands jeugd tijdens een ‘kinderpersconferentie’ dit weekend sneller internet en een beter bereik voor hun mobiele telefoon. Ze speelt zo handig in op hun belevingswereld, maar het thema digitalisering speelt een serieuze rol in de Duitse verkiezingen. Dat is niet voor niets: Duitsland loopt hopeloos achter op dat gebied.

Bijna een derde, bijna 32 procent, van het stroomgebruik in Duitsland komt uit duurzame energiebronnen. In 2000 was dat nog 6 procent. De stijging is het gevolg van de Energiewende, waar Duitsland in 2011 na de kernramp in Fukushima toe besloot. Deze Energiewende gaat met vallen en opstaan. Sommige politieke partijen willen daarom ingrijpende aanpassingen in het Duitse energiebeleid.

Is de SPD-lijsttrekker Schulz die we in de campagne zien dezelfde als de man die 20 jaar europarlementariër in Brussel was? En wat kunnen we de komende jaren van Merkel verwachten? Duitslandweb sprak met politiek filosoof Luuk van Middelaar, die Schulz kent uit de tijd dat ze beiden in Brussel werkten.