Columns

Het succes van de AfD reduceren tot neonazi’s in Oost-Duitsland schiet veel te kort, schrijft ING-econoom Carsten Brzeski.

‘Maar is de opkomst van de AfD in Duitsland niet gewoon onvermijdelijk?’ De vraag kwam van helemaal achterin de collegezaal van de Universiteit Utrecht, van een 18-jarige student die nog niet eens met haar studie was begonnen - maar ze sneed hiermee wel het spannendste thema van de Bondsdagverkiezingen van komende zondag aan.

Ik ben een bingewatcher van politieke tv-series. ‘Borgen’, ‘Scandal’, ‘Madam Secretary’, ‘House of Cards’. Ik heb ze allemaal gezien. Ook al stellen de politieke gebeurtenissen in de VS elke nog zo goede tv-serie in de schaduw, het liefst zou ik toch elk Duits campagneteam voor de verkiezingen een dvd-box met een pakket politieke films willen sturen.

Geschiedenis, dat was iets van mijn ouders. Zij hadden de oorlog meegemaakt. Zelf had ik niet het gevoel ook maar iets van historisch belang te hebben beleefd. Totdat de Berlijnse Muur viel. In 1989 werd op straten en pleinen geschiedenis geschreven. Ok, de val van de Muur zelf was langs me heen gegaan, maar dat was de besten overkomen: Angela Merkel zat als iedere donderdag met een vriendin in de sauna en Helmut Kohl was op bezoek in Polen. De Muur viel bovendien pas echt om half twaalf ’s avonds, de redacteuren van het NOS-journaal waren al naar huis.

De verkiezingen in Duitsland zijn zo saai, dat ik al geeuw bij het schrijven van dit stuk. Het is ook lastig een spannende maar nette campagne te voeren in een wereld met schreeuwende presidenten en dictators. De Duitse verkiezingscampagne volgt het oude campagneadagium van vooral geen fouten maken. En een Duitser die geen fouten wil maken, beweegt op een heel kleine ruimte. Saai, degelijk en geen vuur. Maar Duitse saaiheid kan grote gevolgen hebben voor Europa.

Met het dieselschandaal staat de Duitse nationale trots, de hele autoindustrie, in de beklaagdenbank, schrijft ING-econoom Carsten Brzeski. "De vraag is waarom Duitse politici, die zo graag de buurlanden de les lezen, hier zaten te slapen." 

Even is het alsof er een gat midden in Berlijn is geslagen: de Volksbühne, een van de bekendste theaters van Duitsland, is deze zomer van zijn twee markante symbolen ontdaan. Weg is het enorme ijzeren wiel op het grasveldje, weg zijn de neonletters ‘OST’ boven op het dak. Het is de laatste daad van de scheidende intendant Frank Castorf.

Hoe viert een socialistische regering een reformator die ze tientallen jaren heeft verketterd? De DDR deed daar in 1983 niet moeilijk over en propageerde van de ene op de andere dag een 'marxistisch Lutherbeeld'.

De Germaanse tunnelvisie op de wereld kan niet beter worden weergegeven dan in de verkiezingsprogramma’s van de grootste zes partijen, schrijft ING-econoom Carsten Brzeski.

We doen een taaldorp met fysiek geweld. Bij de Konditorei een flinke stomp, Briefmarken kopen met een klap in je gezicht, een Kinokarte reserveren onder dreigend gesis. Hoe dat precies in zijn werk gaat? Nou, zo: