Waarom gaat Duitsland niet ‘all the way'?

Het loonakkoord tussen werkgevers en de metaalvakbond IG Metall in de Zuid-Duitse deelstaat Baden-Württemberg leek wel een heropstanding van de vakbonden. Een signaal dat de oude stoffige vakbonden eindelijk wilden meewerken aan de toekomst van de Duitse economie in een nieuwe flexibele wereld.

Kort samengevat is het akkoord een combinatie van loonsverhogingen en flexibeler werkuren. Een goed begin waarbij lef ontbreekt. Huidige werknemers krijgen meer loon en flexibiliteit, maar dat is slechts een stukje van de puzzel. Een echt antwoord op volledig veranderende werkomgevingen door globalisering, digitalisering, automatisering en vergrijzing vraagt om meer

Goede ideeën, maar niet de moed ‘to go all the way’. Dat geldt ook voor het regeerakkoord dat nu eindelijk in Berlijn op tafel ligt en bijna beklonken is. Echte economische fouten staan er niet in. De door sommigen bekritiseerde maatschappelijke herverdeling is zinvol, want het verschil tussen arm en rijk in Duitsland is sterk toegenomen. Wil Duitsland de komende jaren - en de komende recessie - niet met een volledig gepolariseerde maatschappij eindigen, dan moet er nu iets gebeuren.

Ook op andere gebieden gaat het regeerakkoord de goede richting uit: meer geld voor onderwijs, investeringen in digitalisering en infrastructuur en de wens voor meer Europese integratie.

De goede woorden staan erin, maar de moed om er echt voor te gaan lijkt te ontbreken. Doelstellingen zoals bijvoorbeeld high speed internet voor iedereen zijn nu al verschoven tot na de volgende verkiezingen. Bovendien is 30 miljard aan nieuwe investeringen over een periode van vier jaar niet echt ambitieus voor een land als Duitsland.

Vreemd genoeg werden mogelijke besparingen compleet over het hoofd gezien. Het is meer een ‘goed zo, doe zo verder’ op hoog niveau dan een akkoord dat van Duitsland in de komende jaren de onbetwiste leider op het vlak van digitalisering en economische groei maakt.

Het misschien nog meest verstrekkende experiment is het plan voor meer economische harmonisering tussen Duitsland en Frankrijk. Als de nieuwe Duitse regering deze belofte waarmaakt, levert dit meer Europese integratie op dan welke institutionele hervorming ook. Het zou een sterk bewijs zijn dat Duitsland bereid is om niet alleen te praten, maar ook echt te doen.

De afgelopen dagen hebben laten zien dat Duitsland beweegt. Traag en log, maar toch! Het besef dat er iets moet gebeuren leeft bij de coalitiepartijen. En een grote massa komt altijd traag in beweging, maar de hoop is dat ze dan nog lang hoge toeren draait. De analogie met een dieselmotor gebruik ik hier maar beter niet.

Deze column is met toestemming overgenomen uit de Belgische krant De Tijd