Walter Ulbricht
Leider van de SED
Walter Ulbricht werd in 1893 in Leipzig geboren als zoon van een meubelmaker. Hij werkte korte tijd als meubelmaker, maar belandde al snel in de politiek. Na de Eerste Wereldoorlog werd hij lid van de KPD. Dankzij zijn fanatisme en organisatorische kwaliteiten klom hij snel op. Op zijn dertigste was hij al lid van het Centraal Comité, vijf jaar later afgevaardigde in de Rijksdag.
Na de machtsovername van Hitler verliet Ulbricht Duitsland en werkte hij onder meer als politiek commissaris tijdens de Spaanse burgeroorlog. Vanaf 1938 woonde hij in de Sovjet-Unie, waar hij tijdens de oorlog Duitse krijgsgevangenen probeerde te overtuigen van de communistische idealen. In Moskou wist hij zich tot de sterkste man in de KPD op te werken, mede dankzij zijn goede verstandhouding met Stalin.
In april 1945 vertrok Ulbricht met een groep gevluchte Duitsers (de Gruppe Ulbricht) naar Berlijn om de Sovjets te helpen bij het opzetten van het bestuur. Stalin zag in de volstrekt loyale Duitse communist de perfecte stroman in de Sovjetzone. In 1950 werd hij secretaris-generaal van de SED en daarmee de machtigste Duitser in de DDR.
Populair zou Ulbricht nooit worden, ondanks verwoede pogingen van de propaganda-afdeling van de SED om dit te veranderen. Hij speelde in het openbaar een partijtje volleybal, liet zich in huiselijke kring fotograferen en bond in de winter de schaatsen onder. Voor de Oost-Duitsers bleef hij daarentegen de arrogante, koele en mensonvriendelijke dogmaticus: "Spizbart, Bauch und Brille sind nicht Volkes Wille". Ulbricht verspeelde veel krediet in Moskou, omdat hij openlijk streefde naar een Duits socialisme dat beter zou zijn dan andere vormen van socialisme.
Brezjnev ergerde zich aan het eigengereide optreden van de SED-leider. Eind jaren zestig nam de kritiek op Ulbricht toe. Het economische beleid was compleet vastgelopen door de ideologische scherpslijperij. En de buitenlandse politiek van Ulbricht bracht het streven van Moskou naar erkenning van haar invloedssfeer in Europa in gevaar. In 1971 moest Ulbricht aftreden onder druk van Moskou. Twee jaar later overleed hij.