Erich Honecker
De man achter de Muur
Erich Honecker werd in 1912 geboren in het plaatsje Neunkirchen in het Saarland. Een jaar later verhuisde hij met zijn ouders naar het nabijgelegen Wiebelskirchen, dat bekend stond als een communistisch dorp. Zijn vader, die als mijnwerker zijn geld verdiende, speelde een vooraanstaande rol in de plaatselijke politiek. Op veertienjarige leeftijd werd Honecker lid van de communistische jeugdorganisatie Jonge Storm. Zijn eerste politieke scholing kreeg hij in 1930 aan het internationale Lenin-instituut in Moskou. Terug in Duitsland werd hij actief in het verzet tegen de nazi's.
In 1935 wist de Gestapo hem in Berlijn te arresteren, waarna hij voor tien jaar in het tuchthuis verdween. Na zijn bevrijding door het sovjetleger in 1945 kwam Honecker in contact met Walter Ulbricht. Hij richtte de Freie Deutsche Jugend (FDJ) op en stond jarenlang aan het hoofd van deze jeugdorganisatie. Door zijn loyale houding tegenover Ulbricht, die begin jaren vijftig onder zware kritiek kwam te staan, steeg Honecker in de partijhiërarchie. Hij kreeg de verantwoordelijkheid over de staatsveiligheid en werd in 1958 volwaardig lid van het Politbüro. Hoe snel Honecker carrière maakte, bleek in 1961, toen hij opdracht kreeg de Berlijnse Muur te bouwen. In de jaren zestig werd duidelijk, dat Ulbricht wilde dat Honecker hem zou opvolgen.
Maar de machtsovername verliep niet zoals Ulbricht had verwacht. In 1971 nam Honecker met steun van Moskou de leiding over en moest Ulbricht het veld ruimen. Het bewind van Honecker was pragmatischer dan van zijn voorganger. Kernpunt werd de ondeelbare eenheid van de economische en sociale politiek, gericht op een materiële verbetering van de levensomstandigheden. Dat leverde aanvankelijk enige successen op. Maar in de jaren tachtig moest de DDR zich in diepe schulden steken om het consumptieniveau op peil te houden. De ideologische scherpslijperij werd onder Honecker een stuk minder, maar de maatschappelijke onvrijheid bleef bestaan.
Op 18 oktober 1989 werd Honecker afgezet. Het leek erop dat hij tot gevangenisstraf zou worden veroordeeld, maar in 1993 werd het strafproces afgebroken in verband met zijn slechte gezondheid. In 1994 overleed Honecker in Chili.