Zoeken

Rond 1985 kwam het socialistische systeem in de DDR verder onder druk te staan. Er diende zich nu een generatie schrijvers aan die absoluut geen binding had met de socialistische idealen. Deze Prenzlauer Berg-Szene, genoemd naar een wijk in Oost-Berlijn, was van groot belang …

In de zogenoemde Ankunftsliteratur (Ankunft = aankomst) maakt de hoofdpersoon een ontwikkelingsproces door en wordt uiteindelijk een overtuigde socialist. Niet in alle boeken kwam de socialistische heilstaat er goed vanaf.

De literaire ontwikkelingen die de BRD had doorgemaakt, waaiden over naar het Oosten. Ook hier schreef een groeiend aantal belangengroeperingen zijn eigen literatuur. Net als in West-Duitsland werd er steeds vaker teruggegrepen op het verleden, ook op mythes en legendes.

In de jaren vijftig probeerde de Oost-Duitse overheid de ‘werkende’ en ‘schrijvende’ wereld dichter bij elkaar te brengen. De staat stimuleerde arbeiders om te schrijven en schrijvers om in de fabriek te werken. Dit werd de Bitterfelder Weg genoemd.

De schrijvers Heinrich Böll, Günter Grass, Siegfried Lenz, Martin Walser en Uwe Johnson hadden in de jaren vijftig al een grote naam verworven. Deze gevestigde schrijvers maakten ook in de jaren zestig proza met een tegendraads en vernieuwend karakter.

In de DDR werd de literatuurpolitiek tot in de kleinste details van bovenaf bepaald. Dit wekte irritatie bij schrijvers.

De machthebbers in de DDR gebruikten literatuur om de bevolking te doordringen van hun communistische ideeën. Schrijvers konden zich hier onmogelijk aan onttrekken. Daarvoor was de staatscontrole te alomvattend. Veel schrijvers stuitte de censuur tegen de borst maar een aant…

In de jaren zeventig en tachtig stond de DDR-literatuur in het teken van economische crisis en pessimisme over de toekomst. De drastische ‘modernisering’ van het economische en industriële leven pakte verkeerd uit. De economie stagneerde en de milieuproblemen stapelden z…

Zanger en dichter Wolf Biermann bracht in 1965 zijn eerste langspeelplaat uit met maatschappijkritische liederen. Hij was jarenlang een belangrijke vertolker van het kritische geluid in de DDR. Zijn provocerende liederen en gedichten vielen niet in goede aarde bij de Partij. …

Toen de Oost-Duitse zanger en dichter Wolf Biermann in 1976 de DDR niet meer in mocht, zorgde dat voor een definitieve breuk tussen de intelligentsia en de Partij. Schrijvers waren teleurgesteld in de politiek. De staat bleef halsstarrig. In deze negatieve spiraal werkte de D…