NPD-verbod verdeelt politiek
Nieuws

Na het incident van vorige week in het Oost-Duitse Mügeln, waarbij 8 Indiërs slachtoffer werden van racistisch geweld, zwelt de roep om een verbod van de NPD opnieuw aan. Voortrekker is SPD-leider Kurt Beck, die stelt dat de NPD in de afgelopen jaren “duidelijk neonazistischer” geworden is en dat daarom een nieuwe verbodsprocedure in gang moet worden gezet. Prominente sociaaldemocraten als de Berlijnse burgemeester Klaus Wowereit en SPD-secretaris-generaal Hubertus Heil steunen Becks voorstel. “Het is onverdraaglijk”, vindt Wowereit, “dat neonazi’s de democratie willen misbruiken”.

De Duitse politiek speelt al jaren met het plan de NPD te verbieden. In 2003 werd een poging van de regering-Schröder om een NPD-verbod in te stellen nog tegengehouden door het Bundesverfassungsgericht. Het constitutionele gerechtshof oordeelde toen dat de bewijslast voor een verbod te veel gebaseerd was op de inlichtingen van zogenoemde V-Leute, informanten die de NPD tot in de top van de partij geïnfiltreerd hadden. Een zevende van de partijleden van de extreemrechtse partij bleek spion van de binnenlandse veiligheidsdienst te zijn, wat het Bundesverfassungsgericht onverenigbaar achtte met een zuivere rechtsgang.

Regeringspartijen CDU en CSU, die Schröders initiatief in 2003 nog steunden, staan dan ook sceptisch tegenover een nieuwe verbodsprocedure. CDU/CSU-fractievoorzitter Wolfgang Bosbach waarschuwt voor een “gigantische blamage” mocht een NPD-verbod weer stuklopen op het Bundesverfassungsgericht. Een verbodsvoorstel heeft alleen kans van slagen, zo meent Bosbach, wanneer de V-Leute niet meer worden ingezet.  

Maar dat is nu juist het probleem: zonder de inlichtingen van de informanten is het bijna onmogelijk om kennis van binnenuit de NPD te vergaren. En die kennis is onontbeerlijk om te bewijzen dat de NPD in strijd met de grondwet handelt en dus inderdaad verboden moet worden.

Oplossingen voor het probleem zijn er vooralsnog niet. Kurt Beck stelt voor om het gebruik van informanten niet volledig af te schaffen, maar de informanten terughoudend te laten handelen binnen de NPD. “Ze mogen bijvoorbeeld niet werkzaam zijn als agents provocateurs”, aldus Beck. Maar zijn voorstel kan buiten zijn eigen partij slechts op weinig steun rekenen. Alleen de aanwezigheid van informanten is al genoeg om een nieuwe gerechtelijke procedure in gevaar te brengen, zo betogen juridische experts.

De NPD doet het de laatste jaren goed bij deelstaatverkiezingen in het oosten van Duitsland. Bij deelstaatverkiezingen in Saksen en Mecklenburg-Voorpommeren haalde de van oorsprong West-Duitse partij respectievelijk 9,2 en 7,3 procent van de stemmen. De wankele schreden van de extreemrechtse partij op het pad van de democratie gaan gepaard met de nodige schandalen. Op 21 januari 2005 verliet de voltallige NPD-fractie demonstratief de zittingszaal van het Saksische deelstaatparlement toen parlementsvoorzitter Erich Iltgen alle afgevaardigden opriep de slachtoffers van het nationaalsocialisme te herdenken, dit met het oog op de zestigste verjaardagen van de bevrijding van Auschwitz en het geallieerde bombardement van Dresden. De NPD reageerde furieus en eiste alleen een herdenking van het Dresden-inferno, die partijleider Holger Apfel in een fel bekritiseerde rede voor het Saksische parlement betitelde als een “Bomben-Holocaust”.

FAZ.NET
Verbot der NPD: Karlsruher Hürden

Spiegel Online
NPD-Verbot: Schäubles Juristen warnen vor hohem Risiko

Die Zeit
NPD: Ein Verbot beseitigt nicht die braunen Umtriebe