Factsheet Noordrijn-Westfalen

Economie

Noordrijn-Westfalen stond dankzij het Ruhrgebied, een van de belangrijkste Europese industrieregio’s, aan de wieg van het Duitse Wirtschaftswunder, de economische bloeiperiode van de jaren vijftig en zestig. In de jaren zeventig en tachtig werd de deelstaat gekenmerkt door economisch verval.

De afgelopen decennia is NRW veranderd van een industrie- in een dienstverlenings- en kenniseconomie. De deelstaat heeft een veelzijdige economie; nog steeds zijn bijna alle industrieën in deze regio vertegenwoordigd. Maar vooral de dienstensector speelt een belangrijke rol.

NRW is de sterkste economie van Duitsland, al is de werkloosheid er met 9 procent, zeker voor West-Duitse begrippen, hoog.

Politiek

De deelstaten hebben in het federale Duitsland veel zeggenschap. Zo voeren zij bijvoorbeeld op het gebied van onderwijs en milieu een eigen beleid. NRW heeft zes van de 69 zetels in de Bondsraad, de vertegenwoordiging van de deelstaten in Berlijn. Daarmee is het politiek een van de meest invloedrijke deelstaten.

In de naoorlogse periode was de SPD verreweg de belangrijkste partij in NRW. De sociaaldemocraten haalden er verschillende keren de absolute meerderheid. Van 1978 tot 1998 was de populaire SPD’er en latere bondspresident Johannes Rau er minister-president.

 Van 2005 tot 2010 regeerde de CDU samen met de FDP onder leiding van minister-president Jürgen Rüttgers. Bij de verkiezingen van 2010 liet de verkiezingsuitslag eigenlijk alleen een coalitie van CDU en SPD toe: de CDU verloor veel stemmen maar was net iets groter dan de SPD. Maar met elkaar wilden ze niet en met de FDP, de enige partner waar de CDU wel mee wilde samenwerken, hadden de christendemocraten geen meerderheid.

De SPD probeerde vervolgens driepartijencoalities met de Groenen, Die Linke en de FDP, in wisselende samenstellingen, maar ook dat liep op niets uit. Uiteindelijk besloot Die Linke, voor het eerst in het deelstaatparlement van NRW gekozen, een minderheidsregering van SPD en Groenen te gedogen. Minister-president werd Hannelore Kraft (SPD)

In maart 2012 viel de minderheidsregering omdat geen van de oppositiepartijen de nieuwe begroting wilde steunen.

Verkiezingen

Zondag 13 mei kiezen de inwoners van Noordrijn-Westfalen een nieuw parlement. De cijfers van de laatste peiling van begin mei zijn:

CDU:        31 procent

SPD:         38 procent

Groenen:  11 procent

Piraten:     8 procent

FDP:          6 procent

Linke:        3 procent

(Bron: Opiniepeiler Forschungsgruppe Wahlen)

Deze percentages maken coalitievorming ingewikkeld. Na de val van de minderheidsregering van SPD en Groenen hadden beide partijen geruimte tijd een meerderheid, maar in de laatste peilingen schommelen ze rond de 48 procent. Daarmee wordt een drie-partijen-coalitie weer een waarschijnlijke optie. Die Linke als gedoogparnter valt met deze cijfers weg, omdat de patij in de laatste peiling de kiesdrempel van 5 procent niet haalt, en daarmee niet terugkeert in het deelstaatparlement.

 Relatie met Nederland

Voor Nederland is NRW de belangrijkste handelspartner. Hierbij spelen de geografische ligging en de omvang van dit afzetgebied een grote rol. De Rijn en de grootste binnenlandse haven in Europa in Duisburg vormen belangrijke onderdelen van het goede transportnet tussen NRW en Nederland. De Nederlandse export naar NRW in 2009 bedroeg 23,5 miljoen euro. In datzelfde jaar importeerde Nederland voor 14,6 miljoen euro goederen uit NRW.

De politieke banden tussen NRW en Nederland zijn goed. De afgelopen jaren maakten NRW en Nederland verschillende afspraken over onder meer grensoverschrijdend onderwijs, gezondheidszorg, criminaliteitsbestrijding en milieubescherming.

In 2010 zei oud-staatssecretaris van Europese Zaken Frans Timmermans daarover op Duitslandweb: "Nederland en NRW zijn vergelijkbare grootheden. Sinds de jaren negentig is de band tussen beide landen steeds hechter geworden. Wim Kok was de eerste premier die een minister-president van een deelstaat, in dit geval NRW-leider Wolfgang Clement (SPD), als gelijkwaardig regeringsleider ontving. Dat werd toen gek gevonden. NRW moest maar zaken doen met de provincies, vonden veel mensen. Daar zat onder andere de vrees achter dat Nederland, als het zaken zou doen met deelstaten, niet meer in beeld zou zijn bij de Duitse centrale overheid. Maar als staatssecretaris heb ik het omgekeerde ervaren: je krijgt juist meer aandacht als je zaken doet met een deelstaat. Dat vinden ze interessant. Als ik in Berlijn was, vroegen ze me waar we het dan met Noordrijn-Westfalen over hadden."

En over de economische samenwerking zei Timmermans: "Voor een deelstaat als NRW is het Westen, en dus Nederland, heel belangrijk. De haven in Rotterdam is van groter economisch gewicht dan die van Hamburg. En voor de auto-industrie van NRW zijn Nederlanders de grootste toeleveranciers."