Politik-Tinder moet Duitsers uit filterbubbel halen

Kunnen moslims en niet-moslims in Duitsland goed samenleven? Moeten Duitse stadscentra autovrij worden? En: moet Duitsland zijn grenzen beter controleren? Dit zijn enkele kwesties die zondag ter discussie staan. Aan de hand van in totaal zeven vragen koppelde Zeit Online onbekende paren door een algoritme aan elkaar.

Duizenden paren komen op 23 september om drie uur samen, meldt Zeit Online. Zij wonen bij elkaar in de buurt, maar denken verschillend over politieke en maatschappelijke kwesties. In totaal hadden zo’n 28 duizend geïnteresseerden zich aangemeld.

Op Twitter verheugen mensen zich op het evenement:

Aufregend: Ich treffe am Sonntag einen Unbekannten. Er ist Rentner und hat in vielen Bereichen (#meetoo, autofreie Städte, Fleischkonsum etc.) eine komplett andere Meinung. #deutschlandspricht #rausausderblase

— Elena Vogt (@elena_vogt) 17 september 2018

“Ik was eerst bang een nazi of een rechts-extremist te treffen”, zegt Elena Vogt tegen Duitslandweb. Maar de gepensioneerde man waar zij zondag een kopje koffie mee drinkt, blijkt niet van racisme te houden. Waar ze wel over van mening verschillen zijn de MeToo-beweging, autovrije steden en de belasting op vlees. “Ik ben nieuwsgierig naar de standpunten en argumenten van mijn gesprekspartner”, laat Vogt weten. “Normaal zou ik niet zo snel met zo iemand spreken. Het is een beetje zoals een blind-date.” Ze doet mee omdat ze uit haar eigen filterbubbel wil komen, zegt ze. “Ik maak me grote zorgen over de samenleving en over rechts-populisme. Ik denk dat mensen te weinig met elkaar praten.”

Experiment

Zeit Online organiseert ‘Deutschland spricht’ in samenwerking met verschillende mediapartners zoals Der Spiegel, Tagesschau en de Süddeutsche Zeitung. “De magie schuilt in het feit dat twee mensen elkaar ontmoeten die elkaar normaal gesproken niet zouden ontmoeten”, zegt de hoofdredacteur van Zeit Online Jochen Wegner tegen Tagesschau. 

Het project werd in 2017 door Zeit Online bij wijze van experiment gelanceerd. De redactie vond het zorgwekkend dat steeds meer mensen stoppen met discussiëren en zich van elkaar afkeren. De nieuwssite wilde met het project de ‘sprakeloosheid’ in de Duitse samenleving een halt toeroepen.

De Duitsers moesten vorig jaar nog voor de Bondsdagverkiezingen van september met elkaar in gesprek komen, vond Zeit Online. De deelnemers beantwoordden van tevoren vijf vragen, bijvoorbeeld: heeft Duitsland te veel vluchtelingen opgenomen? Op 18 juni 2017 was het zover: 600 paren uit heel Duitsland, onder wie euro-voorstanders en -sceptici en voor- en tegenstanders van Merkel, ontmoetten elkaar. Vooraf was er wel een grote zorg: duizenden onbekende mensen met een tegengestelde mening die elkaar ergens ongezien ontmoeten: dat kan fout gaan, vreesden de organisatoren.

Rusland en Poetin

Na de gesprekken stroomden de mailtjes op de redactie binnen. Een veelgehoorde reactie was volgens de redactie: “We verschilden helemaal niet zoveel van elkaar.” En niemand sloeg elkaar de hersens in. Een deel van de reacties en ook een deel van de gesprekken werd later op Zeit Online gepubliceerd.

Het onderwerp waar de deelnemers aan de ‘Politik-Tinder’ het in 2017 het meest over oneens bleken te zijn, was de omgang met Rusland en Poetin. Tot verrassing van de Zeit-redactie, die veel meer strijd had verwacht over het vluchtelingenbeleid. Ook kwam het tot onverwachte ontmoetingen: een student bleek te zijn gekoppeld aan zijn conservatieve politicologie-docent en een vrouw ontmoette tot haar verbazing haar schoonvader. In sommige gevallen kwam een van de gesprekspartners niet opdagen. Spontaan bedacht een deelnemer daarom het project ‘Deutschland im Selbstgespräch’.  

L’Italia si parla

In 2018 werd het project met de Grimme Online Award bekroond, een prestigieuze Duitse mediaprijs. De jury was lovend over deze “journalistiek die polarisatie tegengaat en het wederzijds respect van politieke tegenstanders bevordert”.

Omdat er veel aandacht uit het buitenland kwam, is ‘Deutschland spricht’ verder ontwikkeld op het platform ‘My Country Talks’ met mediapartners uit verschillende landen. Nu is het voor elke krant, online medium, radio of omroep mogelijk om een vergelijkbaar project in eigen land te organiseren. Italië gaf de aftrap: op 10 juni van dit jaar werd in Bologna 'L’Italia si parla' georganiseerd.

In de komende maanden staan er 'My Country Talks'-evenementen gepland in Zwitserland, Noorwegen, Oostenrijk en Denemarken.