Dromerige Weltschmerz, Krautrock en Schlager
Kenners delen hun favoriete Duitse muziek
Achtergrond - 25 maart 2019
- Auteurs:
Marja Verburg, Boris Wagenaar
De Dag van de Duitse taal staat dinsdag 26 maart in het teken van muziek. Daarom vertellen muziekkenners wat hun top-5 van beste Duitse nummers is.
Als Floris Kortie eenmaal over de klassieke muziek in zijn top-5 begint, is hij zo een halfuur verder. Maar de sidekick in het klassieke muziekprogramma ‘Podium Witteman’ heeft ook niet-klassieke nummers in zijn lijst. Toen hij de klassieke en niet-Duitse muziek weg streepte uit zijn Spotify top-100 van het afgelopen jaar, bleek ‘Adieu’ van de 17 Hippies bovenaan te staan, een Berlijnse folkband die met akoestische instrumenten speelt. "Ik dacht, die moet er in!" Reinhard Mey haalt de lijst door de "dromerige, weltschmerzige, weemoedige sfeer van het nummer". En omdat Kortie om het nummer kan lachen. "In deze tijden van vliegschaamte en klimaatmarsen is het een soort ode aan het vliegen, dus dat vond ik ook wel weer geestig."
Korties nummer 1 is Beethovens Symfonie No 3. "Het lijkt me fantastisch om bij een van de eerste uitvoeringen geweest te zijn en iets gehoord te hebben wat totaal ongepast was in die tijd. Iets wat bijna pijn deed aan je oren. Dat is ook de kracht van Beethoven, hij schrijft iets ontzettend pijnigends, die dissonante akkoorden, en dan komt daarna daaruit, uit een soort speelsheid, de mooiste melodie uit die hele symfonie. Nou, dan ben ik al helemaal verkocht, en dan zijn we pas op een kwart van het hele werk."
De top-5 van Kortie:
1. Ludwig van Beethoven - Symphony No. 3 in E-Flat Major, Op. 55, ‘Eroica’
2. Franz Schubert - Piano Sonata No 21. In B flat Major. D.960: Molto moderato
3. 17 hippies – Adieu
4. Johannes Brahms – Ein deutsches Requiem, Op. 45: IV. Wie lieblich sind deine Wohnungen
5. Reinhard Mey – Über den Wolken
Judith van de Hulsbeek is NOS-correspondent in Berlijn, "met muziek als serieuze hobby", zegt ze. "Ik heb kennelijk een voorliefde voor melancholische nummers over niet de meest succesvolle personen op aarde", concludeert ze naar aanleiding van haar top-5. "Behalve dan ‘Kokaina’ van Miami Yacine. Dat is gewoon hele foute Duitse rap." Op 1 staat ‘Wann strahlst du?’ van Erobique & Jacques Palminger, met “een prachtige tekst over de zelfkant van het leven”, zegt ze. "En dat het iets moois heeft om niet altijd alle risico’s uit te bannen. Als het mislukt heb je er tenminste weer een ervaring bij." Lachend: "Heel on-Duits eigenlijk."
Van de Hulsbeeks nummer 2, ‘Griechischer Wein’ van Udo Jürgens, leerde ze kennen toen ze zes jaar geleden een cursus Duits deed, als voorbereiding op een journalistenuitwisseling. "Ik dacht toen: ‘dit ga ik echt niet mooi vinden’. Schlagermuziek was iets van mijn moeder. Maar het zit vol weemoed en melancholie en gaat over het lot van gastarbeiders. Het is echt een mooie tekst."
De top-5 van Van de Hulsbeek:
1. Erobique & Jacques Palminger - Wann strahlst du?
2. Udo Jürgens - Griechischer Wein
3. Miami Yacine - Kokaina
4. Nena - Nur geträumt
5. Element of Crime - Michaela sagt
Robert Meijerink, booker bij Festival Eurosonic Noorderslag in Groningen, noemt zichzelf een muzikale omnivoor. Voor zijn werk zoekt hij veel nieuwe talenten, maar in zijn top-5 staan vooral oudere tracks. "Het is heel verhelderend om even naar de platenkast te lopen en een nummer op te zetten, dat je weer snapt waar het vandaan komt." Meijerink is opgegroeid met hiphop en leerde door het opzoeken van oorspronkelijke nummers van samples veel muziek kennen. "Pas als je naar het origineel gaat luisteren, kom je bij de echte parels uit."
Hij houdt van baanbrekende, grensverleggende en invloedrijke muziek. "Ik vind het wel mooi dat de geschiedenis af en toe terugkomt in een nieuwe vorm door jonge mensen." Daarom heeft Meijerink ook Palais Schaumburg in zijn lijstje gezet. "In 1980 waren de mensen ook al boos en teleurgesteld en kritisch en politiek geëngageerd."
Meijerinks top-5:
1. Kraftwerk – Trans Europe Express
2. Can – Mother Sky
3. Palais Schaumburg – Wir bauen eine neue Stadt
4. Siriusmo – Einmal in der Woche schreien
5. The Notwist – Pick up the Phone
Tiny Couperus, eigenaar van het Schlagerburo uit Beetsterzwaag, wil als eerste een groot misverstand uit de weg ruimen. Schlager is geen volksmuziek, zegt ze. Schlager betekent ‘hit’ en is daarom veel breder dan wat veel Nederlanders ervan maken. "Het kan semi-klassieke muziek zijn, populaire muziek, jazz, blues, rockmuziek, partymuziek, alle genres zijn Schlager." Haar nummer 2, ‘Der Apfelbaum’ is bijvoorbeeld hele moderne popmuziek, legt ze uit. "En trouwens, dat van Helene Fischer ook. Dat is niet van die oubollige muziek van de jaren 70 en 80."
Duitsers zijn echte dansliefhebbers, zegt Couperus. Daarom heeft ze het Schlager-duo Fantasy op nummer 1 staan. "De muziek van Fantasy is echte arbeidsvitamine", vindt ze. "Ik kan er heerlijk huishoudelijke klussen bij doen en het is lekker om mee te zingen of fluiten." Ze zag de twee mannen voor het eerst live in 1988, nog voor ze doorgebroken waren. "Ze waren geschminkt en dat was erg bruin uitgevallen. Dat zag er niet uit."
De top-5 van Couperus:
1. Fantasy – Wenn du glaubst der Himmel stürtzt ein
2. Christian Franke & Edward Simoni - Der Apfelbaum
3. Nik P. - Gloria
4. Helene Fischer - Atemlos durch die Nacht
5. Leonard & Sabrina Sauder - Vielleicht
Dave van den Bosch werkt bij platenzaak Concerto Amsterdam. Zijn lijstje bevat de klassieke Krautrock-band Neu, maar ook de onbekendere groep Can, die een meer experimentele vorm van Krautrock maakt, met elementen van funk en progrock.
Ook staat er elektronische muziek in zijn top-5, zowel van de pioniers Kraftwerk, als van het modernere genre techno. De artiesten in zijn top-5 zijn "een beetje trendsetters op het gebied van hun geluid", zegt Van den Bosch. "Dat is nog steeds interessant, ook voor muzikanten van nu." Kraftwerk is natuurlijk de vader van de elektronische muziek, maar ook Helena Hauff, zijn nummer 3, vindt hij een echte trendsetter. Zij is volgens Van den Bosch een van de spannendste dj’s van nu. "Zij draait erg goed op het moment vind ik, voornamelijk electronic, maar ook industrieel zit er tussen."
De top-5 van Van den Bosch:
1. Can – Oh yeah
2. Kraftwerk – Das Model
3. Helena Hauff – c45p
4. Rhythm & Sound – No partial
5. Neu! - Hallogallo
Robbert Jan de Neeve maakt wekelijks het programma ‘Zuiver Klassiek’ bij de Concertzender en was voor zijn pensionering werkzaam voor de NOS, Radio 4 en Classic FM. Voor hem is gevoel erg belangrijk bij muziek, zegt hij. Hij heeft als nummer 1 ‘Gran Partita’ van Mozart gekozen. "Dat is zo waanzinnig mooi is, zoals die hobo die uit het ensemble naar voren komt." Naar ‘Fidelio’ van Beethoven luistert hij ook elke keer weer met ontroering. "Het is absoluut een emotionele link die ik heb met dit stuk."
In ‘Das Fischermädchen’ van Schubert trekt hem de pianobegeleiding. "Die is zo inventief dat ik er altijd weer naar toe getrokken word. Het is een heel inventieve combinatie van ritme en melodie."
De top 5 van De Neeve:
1. Wolfgang Amadeus Mozart - Gran Partita (Serenade in Bes gr.t. KV 361) specifiek het derde deel, adagio
2. Johann Sebastian Bach - Hohe Messe (Mis in b BWV 232) met name de beide bas aria's: Quoniam en Et in Spiritum
3. Joseph Haydn - Die Schöpfung, speciaal het duet tussen Adam en Eva
4. Ludwig van Beethoven - Fidelio en dan het Terzet en het Kwartet
5. Franz Schubert - Das Fischermädchen
Wat is jouw favoriete Duitse muziek? Deel die in het reactieveld hieronder.
Van deze favorieten hebben we een Spotify-playlist gemaakt.
Lees meer:
'De Duitse taal is mijn gereedschap'
Omdat het 10 oktober de Dag van de Duitse Taal is, spraken we vertalers Lotte Hammond en Ralph Aarnout over hun vak.
Een problematische beer
De Duitse minister Paus wordt voor 'Problembär' uitgemaakt, las columniste Inge Jooris in de Duitse media. Zijn haar dagen als minister geteld?
‘Duitse restitutie nazi-roofkunst moet beter’
Duitsland krijgt al jaren kritiek op zijn restitutiebeleid voor nazi-roofkunst. De regering komt nu met hervormingen.
Nieuwe generatie Nederlandse auteurs klaar voor Duitsland
Nederland & Vlaanderen zijn deze maand gastland op de Leipziger Buchmesse. Een uitgelezen kans voor auteurs zich te presenteren in Duitsland.
Reacties
Für mich gehören zu deutscher Musik Karat, Veronika Fischer (Auf der Wiese), Tamara Danz mit Bataillon d’Amour. Puhdys (Alt wie ein Baum), Karat, City und Stern Meißen dazu.
Alles van der Schläger König Otto Lagerfett... Dit is pas cult schlager
Hier een paar voorbeelden
https://youtu.be/1oaLc4wQXGQ
https://youtu.be/ZPRipo7o4q8
https://youtu.be/fgiWTZdG23w
https://youtu.be/qW0X9kDbNFs
Zoek zelf maar ff op Youtube en spotify
Frankfurt/Oder -Bosse feat. Anna Loos
Der weisse Hai -Element of Crime
Oft gefragt -AnnenMayKantereit
Wenn Worte meine Sprache wären -Tim Bendzko
Das Spiel -Annett Louisan
ER IS MAAR EEN HILDEGARD KNEF
24 KARAATS GOUD
O.A. ICH HABE NOCH EIN KOFFER IN BERLIN
1. Deutsch Amerikanische Freundschaft - Verschwende deine Jugend
2. Grauzone - Träume mit mir/Wütendes Glas
3. Einstürzende Neubauten - Haus der Lüge
4. Blixa Bargeld - Axolotl
5. Faber - Wem's du heute kannst besorgen
1. Kraftwerk - Autobahn
2. Klaus Schulze - The Velvet Voyage
3. Tangerine Dream - Ricochet pt. 2
4. Harmonia - Tracks and Traces
5. Hans-Joachim Roedelius - Momenti Felici
Reinhard Mey, Sommermorgen
En niet zo erg bekend in Nederland: Klaus Hoffmann, Weil du nicht bist wie alle Anderen; Als wenn es gar nichts wär; Zeit zu leben en Bodo Wartke, Liebeslied
Vijf favoriete Duitse nummers (willekeurige volgorde)
Nena - 99 Luftballons (alleen al uit jeugdsentiment)
2raumwohnung - Wir trafen uns in einem Garten
Queen Bee - Romantik
Klaus Lage Band - 1000 und 1 Nacht
Nana Mouskouri - Guten Morgen Sonnenschein
Aangepast op 2019-03-25 23:15:01
Mijn top-5 van Duitstalige muziek:
1.Schubert Du bist die Ruh’(gezongen door tenor Peter Schreier) https://www.youtube.com/watch?v=IY-j9-DjVqk
2.Schubert Erlkönig (in de orkestbewerking van Berlioz, gezongen door mezzo Anne Sofie von Otter) https://www.youtube.com/watch?v=dc4ERZysvEg
3.Herbert Grönemeyer Mensch
4.Schubert Et incarnatus est (uit Credo in Messe in Es-Dur D.950) https://www.youtube.com/watch?v=PLL7uWEAGbE&t=142s
5.Peter Fox Haus am See