Duitslandweb logo Duitslandweb

Van Abitur tot Realschule: Duitse schoolbegrippen
Veelgestelde vragen over het Duitse onderwijs

Achtergrond - 17 mei 2023 - Auteur: Sam de Graaff

Hoe heet het Duitse vmbo? En hoeveel jaren moeten kinderen in Duitsland naar school? Het Duitse onderwijsstelsel zit anders in elkaar dan het Nederlandse. Dat kan best tot verwarring leiden, daarom hier een aantal veelgestelde vragen.

Van Abitur tot Realschule: Duitse schoolbegrippen
© DIA/Canva pro

Wat is het Abitur

Voor veel Nederlandse scholieren is het een van de eerste Duitse woordjes die ze moeten stampen: das Abitur, vaak afgekort tot Abi. Het Abitur valt het beste te vergelijken met het Nederlandse VWO-examen. Duitse scholieren sluiten er hun tijd op het Gymnasium mee af. Het Duitse Gymnasium is overigens meestal zonder Latijn en Grieks en dus beter te vergelijken met het vwo dan met het Nederlandse Gymnasium.

Hoe heet het vmbo in Duitsland?

Precies hetzelfde is het niet, maar het Nederlandse vmbo lijkt het meest op de Duitse Hauptschule. Scholieren gaan vijf of zes jaar naar deze school − hoelang verschilt per deelstaat − en krijgen na afronding de zogeheten Hauptschulabschluss (ook wel Berufsreife of Berufsbildungsreife)) als diploma. Het onderwijs op de Hauptschule is vooral praktijkgericht.

Wat is de Duitse naam voor de havo?

De Realschule − althans: die lijkt er het meest op. De Realschule duurt (meestal) zes jaar en zit tussen vmbo-t en havo in.

Hoelang gaan Duitse kinderen naar school?

Leerlingen gaan vanaf hun zesde naar de basisschool, de Grundschule. In de meeste deelstaten duurt de Grundschule vier jaar. Vervolgens gaan ze naar het voortgezet onderwijs. Hoeveel tijd ze daar doorbrengen, verschilt per opleiding: vijf jaar voor de Hauptschule, zes jaar voor de Realschule en zeven jaar voor het Gymnasium (al wijken sommige deelstaten af). Er zijn ook Gesamtschulen, met alle drie de schooltypen in één klas. Dat maakt de drempel lager om van niveau te wisselen.

Hoeveel groepen tellen de Duitse basisscholen en middelbare scholen? 

De Duitsers tellen door vanaf de eerste klas van de Grundschule. Die duurt vier jaar, dus tot en met groep vier. Leerlingen zijn dan een jaar of negen, tien oud. Waar Nederlandse scholieren dan nog twee jaar naar de basisschool gaan, vertrekken Duitse kinderen al naar de Hauptschule, Realschule of het Gymnasium. Omdat ze doortellen bij de klassen, heet het eerste jaar in het voortgezet onderwijs klas vijf. De hoogste klas is twaalf (of soms zelfs dertien), het gymnasium.

© Nuffic

Waar kunnen Duitse scholieren na hun middelbare school naartoe?

Er zijn in Duitsland verschillende mogelijkheden om een beroep te leren. Erg succesvol is de duale leerweg bij de zogeheten Berufsschulen. Leerlingen zitten deels op school, waar ze theorie leren, en deels in een bedrijf waar ze praktische kennis opdoen. Het Duitse hoger onderwijs kent drie soorten onderwijsinstellingen: de Universität, de Fachhochschule en de Kunst-, Musik-, of Filmhochschule

Is een Hochschule hetzelfde als een hogeschool?

Nee, en dat is best verwarrend. Het Duitse woord Hochschule is het verzamelbegrip voor alle instellingen in het Duitse hoger onderwijs. Wél vergelijkbaar met het Nederlandse hbo zijn de Duitse Fachhochschulen. Om het nog ingewikkelder te maken: in het Engels kan je zowel de hbo’s als de Fachhochschulen vertalen als universities of applied sciences.

Hoe zit het met de Duitse cijfers bij tentamens?

Geen sombere gezichten bij een één, maar een overweldigend gevoel van tevredenheid: een één is het hoogste cijfer dat Duitse scholieren en studenten kunnen halen. De cijfers lopen niet van één tot tien, zoals bij ons, maar van zes tot één. In Duitsland leeft beslist geen zesjescultuur dus, want een zes is juist het laagste dat je kan halen. Overigens geldt ook hier: er zijn uitzonderingen. In de laatste twee jaar van het voortgezet onderwijs krijg je in plaats van cijfers, punten van één tot vijftien. Een vijftien is daarbij het hoogste resultaat.

Check ook onze vijf vragen over het Duitse onderwijs op Instagram:

 
 
 
View this post on Instagram

A post shared by Duitslandweb (@duitslandweb)

Reacties

Oscar - 27 november 2023 18:01

handig artikel dit had ik nodig!

Reageer
Arjan Kuijper - 18 mei 2023 20:05

..waarbij zo'n 50% van de scholieren Gymnasium doet, dus het is eerder met havo-vwo te vergelijken, om het nog ingewikkelder te maken :)

Reageer
Maximaal 500 tekens toegestaan

Lees meer over 'Onderwijs':

Duitsland worstelt met academische vrijheid

Duitsland worstelt met academische vrijheid

De grenzen van de academische vrijheid staan in Nederland en in Duitsland ter discussie. Cancellen is ongewenst, maar desinformatie verspreiden is dat ook.


Lees meer

Duizenden spookstudenten aan universiteiten

Duizenden spookstudenten aan universiteiten

Een aanzienlijk aantal Duitse studenten bezoekt nooit colleges. Het is ze bijvoorbeeld om de OV-kaart te doen.


Lees meer

Docenten Duits willen het vak vernieuwen

Docenten Duits willen het vak vernieuwen

Het DIA vroeg docenten Duits wat er anders moet bij het schoolvak Duits: 'Minder grammatica en een ander examen'.


Lees meer

'Op zoek naar nieuwe didactische middelen'

'Op zoek naar nieuwe didactische middelen'

Hoe zorg je dat scholieren een historisch en cultureel bewustzijn ontwikkelen?


Lees meer


top
Op deze site worden cookies gebruikt, wilt u hiermee akkoord gaan?
Accepteer Weiger