Klöckner strijkt de regenboogvlag op de Rijksdag

In de afgelopen twee jaar was het regenboognetwerk, een groep LHBTI-medewerkers van de Duitse Bondsdag, aanwezig bij de Berlin Pride. Dit jaar is dat anders: "Vanwege de neutraliteitsplicht zal het personeel van de Bondsdag niet deelnemen aan politieke demonstraties”, bevestigt een woordvoerder aan Der Spiegel. Het regenboognetwerk mag dus geen afvaardiging sturen naar de Pridemars, maar in hun vrije tijd staat het medewerkers van de Bondsdag wel vrij om de parade te bezoeken, voegt de woordvoerder daar aan toe.

De organisatoren van de Berlin Pride noemden het besluit “een actieve afwijzing van queer zichtbaarheid” en uitten stevige kritiek richting het presidium van de Bondsdag. “Wie de deelname van queergroepen van overheidsinstellingen verbiedt, breekt stilzwijgend met het idee dat grondrechten zichtbaar verdedigd moeten worden”.

Geen vlag bij de Rijksdag

Vorige maand besloot Bondsdagvoorzitter Julia Klöckner (CDU) al om de regenboogvlag niet langer te hijsen op de dag van de queerparade CSD Berlin. Klöckners voorganger Bärbel Bas (SPD) begon daar in 2022 juist mee. Sindsdien wapperde de vlag twee keer per jaar: op de dag van de parade en op de internationale dag tegen LHBTI-fobie, 17 mei. Maar vanaf dit jaar zal de vlag enkel nog op 17 mei boven de Rijksdag worden gehesen. Klöckner stelde dat de regenboogvlag op Christopher Street Day Berlin “door mensen zelf zal worden verspreid, maar niet door de Bondsdag”.

Op Christopher Street Day 2022 werd juist voor het eerst in de geschiedenis een regenboogvlag gehesen op de Rijksdag. Die vlag is opgenomen in de collectie van het Duits Historisch Museum. Maar aan deze traditie maakt Klöckner na drie jaar een einde.

Paragraaf 175

Het hijsen van de regenboogvlag in 2022 had een sterke symbolische waarde, omdat de vervolging van LHBTI-personen nog lang na de nazitijd een pijnlijk dossier is gebleven. Homoseksualiteit was in Duitsland strafbaar tot 1994, via de beruchte paragraaf 175 in het wetboek van strafrecht. Het wetsartikel werd door de nazi’s vanaf 1935 uitgebreid om homoseksuele mannen op grote schaal te veroordelen. Na het einde van de Tweede Wereldoorlog bleef paragraaf 175 gehandhaafd, maar met de strafmaat van vóór het naziregime. Dit betekende dat LHBTI-personen na de bevrijding uit concentratiekampen niet werden vrijgelaten, maar de rest van hun straf in de gevangenis moesten uitzitten. In 1969 werd paragraaf 175 verzacht, maar pas in 1994 werd de paragraaf ingetrokken. Op 17 mei 2002 werd een generaal pardon verleend aan LHBTI-personen die door de nazi’s zijn veroordeeld. Diegenen die tussen 1945 en 1994 zijn veroordeeld kregen geen pardon.

Pride-parades onder druk

De beslissing van Klöckner heeft een symbolisch gewicht, temeer omdat die komt op een moment dat Christopher-Street-Day-parades in Duitsland regelmatig bedreigd worden. Vorig jaar werden de optochten in meerdere steden aangevallen door rechtsextremisten. Begin deze maand dreigde een 20-jarige man in Wernigerode te schieten tijdens een Pride-parade in zijn plaats. De politie vond wapens en munitie bij de man thuis. In Regensburg wordt de parade dit jaar aangepast vanwege een geweldsdreiging en in Gelsenkirchen in het Roergebied werd de viering onlangs volledig afgelast om veiligheidsredenen.

Vanwege de dreiging vanuit extreemrechtse groepen stellen het campagneplatform Campact en de Antonio Amadeu Stiftung dit jaar daarom 100.000 euro beschikbaar voor aanvullende veiligheidsmaatregelen bij CSD-parades. De groeiende dreiging past in een trend van toenemend anti-LHBTI geweld, in 2024 steeg het aantal aanvallen op queerpersonen.

Kinderbescherming

Ook vanuit de politiek zwelt de aanval op de LHBTI-gemeenschap aan. In 2024 noemde Vanessa Behrendt, politica bij de extreemrechtse partij Alternative für Deutschland, de regenboogvlag een vehikel van “pedofiele lobbygroepen”. Het Openbaar Ministerie van Nedersaksen onderzoekt of de uitspraak kan worden geclassificeerd als haatzaaiend.

Dat weerhoudt Behrendt er niet van om op 21 juni in Hannover een AfD-congres te organiseren rondom het onderwerp ‘kinderbescherming’. Op de agenda staan thema’s als ‘genderpropaganda’ en ‘de bagatellisering van pedofilie’. Eregast is de Berlijnse influencer Michelle Gollan, die de pride-maand “Scheiße” vindt en bekend werd met uitspraken als “Ik heb bijna overal gewoond, maar gelukkig niet aan het Nollendorfplatz”, verwijzend naar het grootste LHBTI-uitgaansgebied van Berlijn.

Hoewel enkele Christopher Street Day parades zijn afgelast of ingekort, vinden de meeste deze zomer gewoon plaats. Zoals in Berlijn (26 juli), Hamburg (1 augustus) en Keulen (4 juli), mét extra beveiliging, maar zonder regenboogvlag op de Rijksdag.