Achtergrond

Omdat het Boekenweek is, zetten wij onze mooiste artikelen over Duitse literatuur op een rij: interviews met Duitse schrijvers, boekentips, een literatuurpodcastreeks en columns.

Door de oorlog in Oekraïne staat Duitsland onder druk. In binnen- en buitenland gaan stemmen op om meer en zwaardere wapens aan Oekraïne te leveren, om hardere sancties in te voeren en om helemaal af te zien van Russisch gas. Tot dat laatste is Duitsland niet bereid. Podcastmaker Maarten Westerveen spreekt hierover met Duitslandweb-redacteuren Wiebke Pittlik en Marja Verburg.

Een van de weinige RAF-leden die nog lang politiek actief bleef, is Horst Mahler. Net als Ulrike Meinhof sloot Mahler zich bij de organisatie aan nadat hij vanwege zijn baan met de RAF in aanraking kwam. Het is niet de enige radicale verandering in het leven van Mahler: over de jaren verschoof zijn politieke voorkeur naar extreemrechts en in 1999 sloot hij zich aan bij de rechtsradicale NPD.

Filmfestival Go Short in Nijmegen zet dit jaar de Duitse film in de kijker. Het festival voor korte films presenteert vanaf vanavond met Focus on Germany een selectie korte films uit Duitsland. “Duitsland is een land dat veel perspectief biedt, er zijn oneindig veel aanknopingspunten”.

Door de oorlog in Oekraïne zien veel Duitse bedrijven zich gedwongen de Russische markt te verlaten. Mede door de economische sancties van Duitsland en de EU besloten veel ondernemingen de zaken in Rusland voorlopig stop te zetten. Andere bedrijven kunnen of willen die keuze nog niet maken.

Vanwege de snel stijgende energie- en brandstofprijzen nemen Nederland en Duitsland maatregelen om de kosten voor burgers te verlichten. Beide landen doen dat op hun eigen manier, waardoor grenspendelaars in de Nederlands-Duitse grensstreek mogelijk bij beide compensatieregelingen misgrijpen.

In Berlijn wonen vele tienduizenden Russlanddeutsche, Duitsers met Russische wortels. De oorlog in Oekraïne werkt door in die gemeenschap. Verslaggever Guy Hoeks toog naar Lichtenberg, een wijk in het oosten van de stad met een grote gemeenschap van migranten uit Rusland en de voormalige Sovjet-Unie. “Ik kom uit Letland en mijn moedertaal is Russisch. Wat kan ik er aan doen?”

Een schimmige milieustichting die als dekmantel diende voor de financiering van een omstreden gaspijplijn-project, het klinkt als een slechte film. Maar tot de oorlog in Oekraïne begon, was dit de praktijk in de Oost-Duitse deelstaat Mecklenburg-Voorpommeren (MV). Deelstaatpremier Manuela Schwesig (SPD) was een van de belangrijkste voorvechters van de stichting en financierde die ook.

Vooral de Oost-Duitse deelstaten hebben de banden met Rusland de afgelopen jaren warm gehouden. Daarbij speelden economische belangen een grote rol. In Oost-Duitsland vond je - in ieder geval tot de oorlog in Oekraïne - ook meer Russlandversteher, mensen met begrip voor de positie van Rusland in de internationale politiek. Sinds de Russische inval moeten de Oost-Duitse deelstaten een grote ommezwaai maken in hun houding ten opzichte van Rusland. Dat gaat niet gemakkelijk.

De Oekraïner Boris Romanchenko, een 96-jarige overlevende van de Holocaust, is vorige week omgekomen bij een bombardement in de Oost-Oekraïense stad Charkov. Dat maakte de Stiftung Gedenkstätten Buchenwald und Mittelbau-Dora maandag bekend. Romanchenko was een van de vele hoogbejaarde overlevenden van nazivervolging in Oekraïne. Duitse organisaties en stichtingen die zich met de herdenking van de Holocaust bezighouden, zijn voor hen een hulpactie begonnen.