Achtergrond

2021 stond Duitsland in het teken van de Bondsdagverkiezingen van september. Na 16 jaar vertrok kanselier Angela Merkel, die tot veler verrassing werd opgevolgd door SPD’er Olaf Scholz. Net als vorig jaar domineerde de coronapandemie het nieuws. Een grote schok veroorzaakten de hevige overstromingen in de zomer.

Het Duitse kerstfeest is iets bijzonders, hoort u in deze aflevering van de actualiteitenpodcast Achtung! Duitse Updates. Maarten Westerveen en Wiebke Pittlik praten met Petra Schulze Göcking, communicatiemedewerker bij het Duitsland Instituut, en dominee Axel Wicke, die maar nauwelijks kan wennen aan de Nederlandse kersttradities. Over de tradities, de boom, de kerstmarkt en het mooie van de adventstijd.

"Wir schaffen das": ineens klinkt hij weer, die meest omstreden zin uit de regeringsperiode van Angela Merkel. Hij komt uit de mond van Karl Lauterbach (SPD), bij zijn eerste toespraak als nieuwe minister van Gezondheid: "Je zou het eigenlijk niet moeten zeggen", zegt hij, "maar ik gelóóf het niet alleen, ik wéét dat het ons gaat lukken."

De Bondsdag heeft Olaf Scholz (SPD) vanmorgen gekozen tot de nieuwe kanselier van Duitsland. Daarmee is na 16 jaar een einde gekomen aan de regeerperiode van Angela Merkel (CDU). De nieuwe regering van SPD, Groenen en FDP is vanmiddag beëdigd.

Na 16 jaar als kanselier, neemt Angela Merkel woensdag afscheid van de Duitse politiek. Ze was de eerste vrouwelijke kanselier en is ook de eerste die niet werd weggestemd, maar zelf besloot niet meer aan te treden. Alles wat je moet weten rondom haar afscheid:

Nog voordat ze officieel vertrekt, wordt kanselier Merkel donderdagavond in Berlijn uitgezwaaid met een Zapfenstreich. Sinds het afscheid van Helmut Kohl in 1998 is het gebruikelijk dat de bondskanselier met deze militaire ceremonie door de Bundeswehr wordt bedankt voor de bewezen diensten. Merkel baarde opzien met de muziek die ze voor deze avond heeft aangevraagd.

De tentoonstelling 'Berlin Global' in het Humboldt Forum in de Duitse hoofdstad geeft een beeld van de wereldstad Berlijn. Historicus en Berlijn-kenner Krijn Thijs is bij de opzet van de tentoonstelling betrokken geweest en vertelt in deze podcast over de geschiedenis en de ontwikkeling van Berlijn. Hij spreekt erover met Duitslandweb-redacteur Marja Verburg - die de tentoonstelling heeft bezocht - en met podcastmaker Maarten Westerveen.

Corona zo snel mogelijk terugdringen en een klimaatbeleid dat onderdeel wordt van alle beleidsterreinen. Dat zijn de belangrijkste opgaven voor de nieuwe Duitse regering, die vanmiddag haar regeerakkoord presenteerde. Beoogd kanselier Olaf Scholz (SPD), Groenen-voorzitters Annalena Baerbock en Robert Habeck en FDP-leider Christian Lindner straalden eensgezindheid uit en herhaalden nadrukkelijk hun goede samenwerking tijdens de coalitieonderhandelingen.

De democratie in Duitsland en Nederland wordt op de proef gesteld. Kwakkelende centrumpartijen, fakenews en de almaar groeiende kloof tussen arm en rijk dagen de democratische orde uit. De coronapandemie vergroot deze problemen uit. Hoewel de legitimiteit van de democratie als rechtsorde niet massaal wordt betwijfeld, is de toekomst van de democratie onzekerder geworden. Hoe ziet die toekomst eruit? Welke mogelijkheden zijn er voor democratische vernieuwing? Dat bespreken Duitse en Nederlandse experts tijdens het online Duits-Nederlands Forum op 25 en 26 november. 

Duitsland neemt extra maatregelen om de snelle toename van het aantal coronabesmettingen het hoofd te bieden. Naast nieuwe beperkingen in verschillende deelstaten, zoals het afzeggen van evenementen en het weren van niet-gevaccineerden op bepaalde plekken, heeft ook de landelijke politiek een nieuw raamwerk opgetuigd om Duitsland door de winter te loodsen.