Achtergrond

Duitsland staat aan het begin van een spannend jaar. Na 16 jaar zwaait Angela Merkel af als kanselier. In ‘Superwahljahr’ 2021 zijn de ogen vooral gericht op de Bondsdagverkiezingen in september, maar er staan ook zes deelstaatverkiezingen op het programma, die voor veel politiek spektakel kunnen zorgen. De coronapandemie zal zijn stempel ook op dit jaar drukken, wat vooruitkijken nog lastiger maakt dan het toch al is. Maar toch: een vooruitblik.

Op de voorlaatste dag van 2020 en van het Duitse EU-voorzitterschap kwam de Europese Unie toch nog een investeringsverdrag overeen met China. Het verdrag moet de eerlijke toegang van Europese bedrijven tot de Chinese markt regelen - en andersom.

Het jaar 2020 had voor Duitsland het jaar van de herdenking van 75 jaar vrijheid moeten worden. Het gedenkjaar van Beethoven en van dertig jaar Duitse eenwording. En het jaar van het Europees voorzitterschap. Maar de coronapandemie overschaduwde alles. Het werd een jaar in het teken van een nieuw virus. 

Veel mensen kunnen kerst dit jaar door de coronapandemie niet vieren met familie of vrienden over de grens. Het deed historicus Krijn Thijs denken aan de situatie in Berlijn in 1963. Toen maakte het Passierscheinabkommen, een speciale bezoekregeling voor de kerstdagen, voor even een eind aan een periode van twee jaar waarin Oost- en West-Berlijners elkaar niet konden ontmoeten.

2020 moest een bijzonder jaar worden, waarin Duitsland en Nederland zouden stilstaan bij 75 jaar ‘Kriegsende’ en bevrijding. Stil werd het, want door de coronapandemie ging een streep door talloze evenementen. De gezamenlijkheid waar het jubileumprogramma bol van stond, maakte plaats voor individueel en digitaal herdenken. Een terugblik.

“Het is een pak van m’n hart”, zei Merkel na haar laatste top als EU-voorzitter half december in Brussel. Ze doelde op het akkoord over de EU-begroting en het coronaherstelfonds, dat de Europese regeringsleiders op het laatste nippertje hadden bereikt. Door de veto’s van Polen en Hongarije dreigde de deal, die in juli na zeer taaie onderhandelingen tot stand was gekomen, alsnog te mislukken. Maar op 11 december stond na afloop van de top een goedgehumeurde Merkel de pers te woord. Een terugblik op het Duitse EU-voorzitterschap.

Ineens is hij er, de vergelijking die een paar maanden geleden zo onvoorstelbaar leek: toen deze week opnieuw een recordhoogte aan corona-besmettingen werd bereikt, schreef een Tagesspiegel-commentator dat Duitsland zich met deze cijfers ‘niet meer ver van de situatie bevindt waarin Italië en Spanje in het voorjaar zaten’. Maar klopt dat: is Berlijn het nieuwe Bergamo, Beieren het nieuwe Lombardije?

Illegaal vuurwerk, drugs, vuurwapens, autodiefstallen en plofkraken: de Nederlandse en Duitse politie hebben hun handen vol aan criminaliteit in de grensstreek. Corona zorgt voor nieuwe problemen. Gert Rademaker van de Nationale Politie licht toe hoe Duitsland en Nederland samenwerken.

In de grensstreek kopen veel Duitsers hun koffie in Nederland. Niet omdat de koffie hier lekkerder smaakt, maar omdat die in Nederland goedkoper is. In Duitsland geldt koffie als luxeproduct. Dit betekent dat Duitsers extra belasting over hun koffie moeten betalen: Kaffeesteuer. Per kilo koffie betaal je in Duitsland daardoor al gauw twee tot vijf euro meer dan in Nederland.

De lobby van Duitse bedrijven heeft grote invloed op wat er in Europa gebeurt. Duitse ondernemingen zijn actief en aanwezig in Brussel en investeren veel geld in hun lobby-activiteiten. Journalist Hans von der Burchard geeft in gesprek met Duitslandweb-redacteur Marja Verburg vanuit Brussel een kijkje achter de schermen van de Duitse lobby in de EU.