Achtergrond

De Otto von der Gablentzprijs is dit jaar niet uitgereikt aan een politicus maar aan een wetenschapper. Het verschil zal de aanwezigen niet ontgaan zijn. In een diepgaand betoog bracht de Duitse socioloog Ulrich Beck sociaalwetenschappelijke theorie en concrete politieke praktijk samen.

De Duitse socioloog Ulrich Beck behoort tot de meest geciteerde sociale denkers van deze tijd. In de jaren 80 verwierf hij internationale faam met zijn publicaties over de risicomaatschappij. Voor zijn inzet voor Europa krijgt hij op 25 november in Amsterdam de Otto von der Gablentzprijs uitgereikt. 

Oost-Europa zag de val van de Berlijnse Muur als de overwinning van ‘de goeden’ op ‘de slechteriken’. Maar het beeld dat mensen zich van het Westen hadden gevormd, bleek niet te kloppen. Daarover spraken een Poolse journalist, een Kroatische schrijfster en een Hongaarse socioloog in Amsterdam. "Het gevoel dat onrecht en armoede zijn toegenomen na 1989 overheerst in de voormalige satellietstaten.”

Georg Schertz was hoofdcommissaris van politie in West-Berlijn toen op 9 november 1989 de Muur viel. Dirk Bachmann was dat in Oost-Berlijn. Samen moesten ze die nacht de veiligheid in de stad garanderen. Konden ze elkaar vertrouwen? 25 jaar na de val van de Muur blikken ze terug. Een fragment van de longread 'Wantrouwen in Berlijn' van uitgeverij Fosfor.

Egon Krenz, leider van de DDR toen de Muur viel, heeft maandag in Groningen zijn versie van de gebeurtenissen rond 9 november 1989 gegeven. Ruim een uur lang voerde hij een “glasharde verdediging van het DDR-beleid”. Pas toen het publiek vragen mocht stellen, kreeg Krenz weerwoord. Al leidde dat nergens toe. “U moet niet verwachten dat ik na een nederlaag ook nog om vergeving vraag.”

President Gauck heeft moeite met de mogelijkheid dat Die Linke de minister-president in Thüringen levert, zei hij bij de ARD. Die uitspraak wordt hem niet in dank afgenomen. De president hoort boven de partijen te staan, luidt de kritiek.

Het British Museum in Londen grijpt het 25-jarig jubileum van de val van de Muur aan voor een tentoonstelling over Duitsland. Gedeelde Duitse herinneringen uit 600 jaar geschiedenis, belichaamd in 200 objecten. Een uitdaging voor het inlevingsvermogen van de Britten. De Duitse pers reageert gevleid.

Twee Oost-Duitse journalisten maakten 25 jaar geleden de enige bestaande beelden van de Montagsdemonstration van 9 oktober 1989 in Leipzig, waarbij meer dan 70.000 mensen tegen het DDR-regime demonstreerden. De journalisten kregen het filmmateriaal in hun onderbroek naar het Westen.

Sonja Müller (38) groeide op in Leipzig en herinnert zich nog dat haar moeder in 1989 mee liep met de Montagsdemonstrationen, het protest tegen het DDR-regime. "Mijn vader bleef thuis, voor het geval dat zij gearresteerd zou worden.” Tegenwoordig woont ze in Berlijn, waar ze werkt als tekstschrijver en redacteur. Drie vragen over haar wortels in de DDR.

Duitsland viert vrijdag de Dag van de Duitse eenheid. Het is 24 jaar geleden dat DDR en BRD werden verenigd. Economisch loopt Oost-Duitsland nog steeds achter op het Westen. Ook politiek is het land nog steeds verdeeld. De belangrijkste feiten en cijfers op een rij.