Voorwoord

In 2017 stond Duitsland meer nog dan in de voorgaande jaren in het middelpunt van de belangstelling. Niet alleen in Nederland, maar ook in Europa en daarbuiten werden de Bondsdagverkiezingen van afgelopen september met spanning gevolgd. In tijden van internationale onzekerheid was Duitsland een belangrijke anker geworden.

Ook voor het Duitsland Instituut Amsterdam (DIA) stond 2017 in het teken van de verkiezingen. Met bijeenkomsten, gastcolleges, mediaoptredens, het schoolproject DIA-Wahlwagen en achtergrondartikelen van onze Duitslandweb-redactie informeerden wij over de gevolgen van de verkiezingen voor Duitsland, Nederland en Europa. 

Zou Angela Merkel bondskanselier blijven of kon de SPD met haar aan het begin van het jaar nog bejubelde kandidaat Martin Schulz voor een wisseling van de wacht zorgen? En hoeveel kiezers zou de rechtspopulistische AfD voor zich weten te winnen? Deze vragen bespraken we in mei met Duitslandkenners Luuk van Middelaar, Sterre Lindhout, René Cuperus en Hanco Jürgens tijdens ons evenement ‘De Staat van Duitsland, Die Wahl’. De Duitse politicoloog en tv-commentator Karl-Rudolf Korte duidde in zijn toespraak de politieke stemming in Duitsland. Social media-expert Kay Hinz gaf een inkijkje in de social media-campagnes van Duitse politici. 

Het DIA presenteerde tijdens deze bijeenkomst de jubileumbundel ‘De vleugels van de adelaar’, waarin auteurs als Kees van Paridon, Michèle de Waard en André Szász (1932-2017) vanuit Europees perspectief hun licht werpen op de nieuwste Duitse geschiedenis, getekend door crises en verandering. Met deze actuele analyses wil het boek een bijdrage leveren aan het begrip van ons belangrijkste buurland. 

Op de verkiezingsdag zelf organiseerden we samen met de Duitse Ambassade, de Duits-Nederlandse Kamer van Koophandel en Meines Holla & Partners een verkiezingsavond in perscentrum Nieuwspoort in Den Haag. Samen met politici, ondernemers, journalisten, wetenschappers en mensen uit de culturele sector volgden we de exit polls en de eerste uitslagen. Terwijl de grote partijen CDU/CSU en SPD verloren, kwam de AfD als derde partij in de Bondsdag. De aardverschuiving in het politieke landschap leidde tot veel discussie, niet alleen op de verkiezingsbijeenkomst in Den Haag.

Het DIA ziet het als zijn taak helderheid in zulke discussies te brengen, om te informeren over recente ontwikkelingen in Duitsland en deze te duiden. Want ondanks de groeiende interesse in Duitsland weten veel Nederlanders nog te weinig over hun buurland. Ook de stand van de kennis van de Duitse taal is zorgwekkend. Door aanpassingen in curricula van lerarenopleidingen en studierichtingen op hogescholen en universiteiten dreigen deze belangrijke competenties naar de achtergrond te verdwijnen. Daarom zullen we ons blijven inzetten voor het overbrengen van kennis over Duitsland, met daarin een sterke en toekomstbestendige positie voor de Duitse taal.

Ton Nijhuis
Directeur