Voorwoord

2018 was een belangrijk herdenkingsjaar voor de Duitsers. Drie jubilea trokken de aandacht in Duitsland: de 200e geboortedag van Karl Marx, de Novemberrevolutie van 1918 en de protesten van de '68ers. Bij de talrijke herdenkingen van deze historische gebeurtenissen werd veel gediscussieerd over maatschappelijke veranderingen en sociale rechtvaardigheid.

Het Duitsland Instituut Amsterdam (DIA) droeg met bijeenkomsten bij aan een genuanceerd publiek debat in Nederland. Aan de bijzondere betekenis van de generatie '68 en de Novemberrevolutie van 1918 besteedden we aandacht tijdens het themafestival '18-68-18. Sociale bewegingen toen en nu'. Met sprekers uit Nederland en Duitsland blikten we terug op de gebeurtenissen in beide landen, maar keken we ook vooruit naar sociale bewegingen in onze tijd. Eregast was dr. Robert Habeck, voorzitter van de Duitse Groenen en auteur van het theaterstuk 'Neunzehnachtzehn'.

De 200e verjaardag van Karl Marx en de 'Marx-revival' in Duitsland en andere landen stonden centraal in een serie gesprekken in samenwerking met het Goethe-Institut Niederlande, het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis en het Genootschap Nederland Duitsland. Onze DAAD-Fachlektorin dr. Christina Morina presenteerde haar boek ‘Die Erfindung des Marxismus‘ en vertelde in gesprek met cultuurfilosoof prof. dr. Maarten Doorman hoe het marxisme zich uit de ideeën van de grote denker ontwikkelde en zich over heel Europa verspreidde.

Met deze en andere bijeenkomsten konden we een breed publiek bereiken en relevante Duitsland-kennis verspreiden. Daarnaast informeerden we over nieuws uit ons buurland en duidden we actuele ontwikkelingen voor Nederlandse media. Van Merkel-IV en de moeizame coalitievorming tot en met het opzienbarende NSU-proces en de rechtse rellen in Chemnitz: de vragen naar achtergrondinformatie en analyses waren talrijk en onze Duitsland-deskundigen waren veel gevraagde gasten op radio en tv.

Maar niet alleen kennisoverdracht, ook de inzet voor een sterkere positie van de Duitse taal is en blijft een belangrijke pijler van ons werk. Het schoolvak Duits staat in Nederland onder druk door een gebrek aan docenten en door geplande hervormingen in de schoolcurricula. Tegelijkertijd kwam uit het 'Belevingsonderzoek Duits', ons actuele onderzoek naar het schoolvak, naar voren dat Nederlandse scholieren weinig over Duitsland weten en in de les weinig Duits spreken. In januari 2018 presenteerden we de resultaten van de studie, samen met didactische en beleidsmatige aanbevelingen. We zullen ons ervoor blijven inzetten dat de Duitse taal de status krijgt die ze verdient. Voor wederzijds begrip en de politieke, culturele en economische betrekkingen met Duitsland is ze een niet te onderschatten factor.

Ten slotte voegen we graag toe dat ook persoonlijke ervaringen aan de andere kant van de grens essentieel zijn voor de toekomst van de betrekkingen. Daarom zijn we heel blij met het feit dat we in 2018 bijna zestig jonge mensen met het DIA-Stipendium hebben kunnen ondersteunen bij hun verblijf in Duitsland voor studie of onderzoek.

Ton Nijhuis
Directeur