Machinebouw en elektrotechniek
Duitse bedrijvigheid
Wat BASF en Bayer zijn voor de chemische industrie, zijn Siemens en Bosch voor de Duitse elektrotechnische sector en machinebouw. Deze concerns hebben niet één kerntaak, maar bestaan uit diverse ondernemingen die zich op meerdere markten richten.
© flickr/Bjarne Kosmeijer/ccSprinter, gemaakt door Siemens
Siemens maakt bijvoorbeeld medische apparatuur maar ook treinen, zoals de Sprinter die de Nederlandse Spoorwegen in 2009 in gebruik namen. Ook is het bedrijf zeer actief op de energiemarkt door onder meer de bekabeling te verzorgen voor het hoogspanningsnet.
Bosch is uitgegroeid tot de grootste toeleverancier voor de auto-industrie ter wereld. Ook als fabrikant van verpakkingsmachines en huishoudelijke apparatuur bekleedt de onderneming een wereldwijde toppositie. In het crisisjaar 2009 leed het concern voor het eerst in haar geschiedenis verlies. Een jaar later werd de grootste winststijging ooit geboekt.
De elektrotechnische sector en de machinebouw zijn sterk met elkaar verweven. Ze vormen samen de grootste industriële tak van de Duitse economie en zijn van groot belang voor de export. In 2014 had de elektrotechnische sector een omzet van 150 miljard euro. De machinebouw had een totaalomzet van 219 miljard euro.
Hoog opgeleide beroepsbevolking
Net als de chemische industrie kennen deze sectoren in Duitsland een lange traditie die met de toenemende steun voor exacte wetenschappen in de 19e eeuw opkwam. Hier is weinig aan veranderd. Duitsland heeft een hoog opgeleide beroepsbevolking en uitstekende technische universiteiten. Ongeveer 1,6 miljoen Duitsers werkten in 2015 in de machinebouw of elektrotechniek.
Hoewel grote conglomeraten als Bosch en Siemens in het oog springen, zijn het vooral kleine en middelgrote ondernemingen die deze sector bepalen. Deze hidden champions, kleine bedrijven die gespecialiseerd zijn in kwalitatief goede producten, dienen vooral als toeleverancier voor andere industriële ondernemingen. Hierdoor werden deze sectoren ook behoorlijk getroffen door de economische crisis van 2009 met een groot omzet- en banenverlies als gevolg.
Toen andere industrieën, zoals de auto-industrie, na de recessie van 2009 een stijgende lijn te pakken kregen, profiteerden de machinebouw en de elektrotechnische sector hiervan. De technische en chemische industrieën in Duitsland zijn nauw verweven en versterken of verzwakken elkaar afhankelijk van de conjunctuur.