Gas en olie
Energievoorziening
Vooral door de sterk ontwikkelde industriële sector is Duitsland een grootverbruiker van olie en gas. Net als andere westerse landen is Duitsland voor de aanvoer hiervan afhankelijk van olie-exporterende landen uit het Midden-Oosten en van Rusland.
© wikipedia/Samuel Bailey/ccToevoer gas via de Nord Stream
Voor een moderne economie als de Duitse is het van groot belang dat de aanvoer van olie en gas constant blijft tegen een redelijke prijs. Zowel de import als de prijs kunnen onder grote druk komen te staan als er problemen zijn in de politieke en economische banden tussen het Westen en de olie- en gasexporterende landen.
Een belangrijk deel van de Duitse gas- en olievoorraad wordt geïmporteerd uit Rusland. Daarom is in november 2011 de Nord Stream-pijpleiding in gebruik genomen. Met deze 7,4 miljard euro kostende nieuwe leiding wordt Russisch gas via de Oostzee direct naar Duitsland vervoerd.
Nord Stream-pijpleiding
Het Duitse voordeel van de Nord Stream-leiding was dat de zogenoemde transitlanden als Polen, Oekraïne en Wit-Rusland konden worden vermeden. Vooral Wit-Rusland en Oekraïne vormden een probleem. De voormalige Sovjetrepublieken hebben verschillende keren problemen met de door Rusland opgelegde energieprijzen gehad. De gastoevoer naar Europa werd meermaals afgesloten om deze machtsstrijd te beslechten. Daarom zijn de transitlanden, inclusief Finland, kritisch over Nord Stream: hun afhankelijkheidspositie is erdoor vergroot.
Oud-bondskanselier Gerhard Schröder is alstoezichthouder bij Nord Stream betrokken. Ook heeft het Duitse energieconcern Eon er een belangrijk aandeel in. Schröder geldt als een persoonlijke vriend van de Russische premier Poetin. Er was veel kritiek op zijn toezichthouderschap: daarmee wekte hij, zo kort na zijn aftreden als kanselier in 2005, de schijn van belangenverstrengeling.
Nord Stream is niet alleen voor Duitsland van groot belang. De Nederlandse Gasunie en het Franse GDF Suez hebben ieder een belang van 9 procent. Hierdoor werd voorkomen dat Nord Stream als een Russisch-Duits onderonsje kon worden afgedaan.
Afhankelijk
Het nadeel van Nord Stream is dat West-Europa en vooral Duitsland erg afhankelijk zijn geworden van Russisch gas. Sinds de Russische annexatie van de Krim in 2014 zorgt dit voor toenemend ongemak. Duitsland is daarom steeds op zoek naar mogelijkheden om deze afhankelijkheid te verkleinen.
Zo was het land betrokken bij de aanleg van de Nabucco-pijpleiding, die de gasvelden aan de Kaspische Zee via Turkije, Bulgarije en Roemenië moest verbinden met Europa. Het project, waarbij oud-minister van Buitenlandse Zaken Joschka Fischer als adviseur was betrokken, werd echter in 2013 geannuleerd.