Duits-Franse verzoening
'Westbindung' onder Adenauer: 1949-1963
De lidstaten van de EEG besloten in juli 1961 om ook de plannen voor een politieke unie concreet te maken. De zes lidstaten verschilden van mening over de vraag hoe een politieke unie georganiseerd moest zijn. De Franse president Charles de Gaulle zag het liefst een unie waarin de lidstaten op regeringsniveau met elkaar samenwerkten. Hij was, in tegenstelling tot andere lidstaten, geen voorstander van een federaal Europa, een politieke gemeenschap die boven de lidstaten stond.
© Bundesarchiv, B 145 Bild-F010324-0002 / Steiner, Egon / CCAdenauer (rechts) en de Franse president De Gaulle
De plannen verdwenen in de ijskast na een rel rond de toetreding van Groot-Brittannië. Frankrijk sprak een veto uit over de toetreding omdat het bang was voor een te grote invloed van de Verenigde Staten in de EEG. In de zomer van 1962 raakten daarmee ook de plannen voor een Europese politieke unie buiten beeld.
Bondskanselier Adenauer kon bogen op een vriendschappelijke relatie met De Gaulle. De Gaulle vond dat Frankrijk een belangrijke rol in de wereldpolitiek moest spelen maar zag pogingen daartoe telkens mislukken. Hij raakte er van overtuigd dat alleen een verenigd Europa, weliswaar onder Franse leiding, tegenwicht aan de supermachten kon bieden. Voor Adenauer was Europese integratie het enige middel tot verzoening met de buurlanden. Toen een boven de lidstaten staande politieke unie onhaalbaar bleek toonde Adenauer zich pragmatisch en koos hij voor samenwerking tussen de lidstaten.
Frankrijk en Duitsland sloten in januari 1963 een vriendschapsverdrag, het Élysée-verdrag. Ze spraken af op tal van beleidsterreinen eerst met elkaar te overleggen voordat op Europees niveau beslissingen werden genomen. Het verdrag voorzag ook in regelmatige ontmoetingen tussen de regeringen van beide landen. Bovendien werden uitwisselingsprogramma’s voor de jeugd bevorderd. Het bezegelde het einde van de vijandschap, voor Adenauer een grote overwinning. Andere lidstaten bekeken het verdrag argwanend uit angst voor een te grote invloed van Duitsland en Frankrijk.