Spur der Steine (1966)
Films, DDR 1949-1990
‘Spur der Steine’ is een komisch drama over de dagelijkse gang van zaken op een grote socialistische bouwplaats in de DDR. Hoewel de film veel socialistische clichés bevat, raakte de partijgetrouwe regisseur Frank Beyer voor het eerst zijn baan bij de Oost-Duitse filmstudio DEFA kwijt.
In 'Spur der Steine' krijgt partijsecretaris Werner Horrath de leiding over een groot socialistisch bouwproject. Hij komt tegelijkertijd met de jonge ingenieur Kati Klee aan op de bouwplaats. Beiden stuiten zij op weerstand van voorman Hannes Balla. Zoals het een goede socialistische film betaamt, wordt de egoïstische voorman uiteindelijk een inspirerende aanvoerder en neemt de partijsecretaris moedige besluiten.
Toch viel de film niet in de smaak bij de partijtop. De hoofdpersonen zijn maar gewone mensen: Horrath en Klee kunnen uiteindelijk samenwerken met Balla, maar alleen als zij een oogje dichtknijpen voor zijn corrupte zaakjes. Daarnaast krijgen de getrouwde partijsecretaris en de ingenieur nog een affaire. Klee raakt zwanger en Horrath wil het kind niet erkennen. Bovendien wordt er in de film aardig gedronken en gevochten.
De film is gebaseerd op een door de partijtop goedgekeurd boek van Erik Neutsch. Het boek was een bestseller in de DDR. Neutsch was net als regisseur Beyer overtuigd communist. De film oefende dan ook geen kritiek uit op de staat, maar verbeeldde de partijvertegenwoordiger als iemand die ook kan falen en liet een voorman zien die geen ongenaakbare held is. Dat was voor de SED waarschijnlijk te veel van het goede.
‘Spur der Steine’ werd nog wel in de bioscoop uitgebracht, maar achter de schermen was al besloten dat de film ongewenst was. De publiciteit stopte kort voor de première en tijdens de eerste voorstelling braken er relletjes uit, veroorzaakt door ingehuurde raddraaiers. Na een week werd de film verboden. ‘Spur der Steine’ lag 23 jaar achter slot en grendel, voordat de film eind 1989 weer werd vertoond.