Duitsers welkom bij dodenherdenking
Nieuws

Een onderzoek deze week van zeven Nederlandse regionale kranten en het bureau Intomart GfK wijst uit dat 73 procent van de Nederlanders Duitsers zouden verwelkomen op dodenherdenking. Een ruime meerderheid van de voorstanders - 70 procent - is zelfs van mening dat Duitse (oud-) militairen de plechtigheid mogen bijwonen.

Toch zullen er geen Duitse kransen op de Dam verschijnen, zegt Nine Nooter, directeur van het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Nationale dodenherdenking is een Nederlandse gebeurtenis en dat moet zo blijven, betoogt zij. Dat betekent geen Duitse vertegenwoordigingen, net zomin als Geallieerde of Japanse. “Op 4 mei herdenken we de Nederlandse slachtoffers van oorlogen. En dat betekent niet alleen van de Tweede Wereldoorlog, maar ook van Korea en recente vredesmissies. Zo herdenken we dit jaar ook de Nederlandse militair die in Afghanistan omkwam. We moeten af van het misverstand dat we op 4 mei alleen de oorlog met Duitsland herdenken. Op nationale dodenherdenking geven wij plaats aan alle verschillende groepen Nederlandse slachtoffers sinds de Tweede Wereldoorlog.”

Principiële bezwaren tegen de deelname van Duitse vertegenwoordigers aan de viering van 5 mei heeft het Comité geenszins. De Duitse ambassadeur is al jaren samen met internationale collega’s aanwezig bij de 5 mei-lezing in de Utrechtse Domkerk. Het Nationaal Comité heeft de Duitse ambassadeur al een keer uitgenodigd de lezing te geven, een streven dat slechts doorkruist werd door een wisseling van de wacht op de ambassade. “5 mei is een toekomstgerichte dag, herdenkingen hoef je dan niet dunnetjes over te doen”, aldus Nooter. “Het is ook belangrijk een onderscheid te maken tussen herdenken en verzoenen. We hebben ons gelukkig al heel lang met Duitsland verzoend.”

Bloemstuk

De coördinator van het Wageningse Comité 4 en 5 mei, Ed Dumrese, herkent de uitkomsten van de jongste enquête. De Wageningse coördinator is nota bene zelf Duitser. “Ik zit op een aparte plek”, bekent hij. Als student ontwikkelingsstudies kwam Dumrese naar Wageningen toe en is daar gebleven. “Dit is mijn vierde jaar bij het Wageningse Comité. Ik heb op deze plek gesolliciteerd en nog steeds vind ik het heel vooruitstrevend dat de gemeente het aandurfde mij in dienst te nemen.” Volgens de Duitser voelt het niet vreemd om op deze plek te zitten, hij wordt in Wageningen volledig geaccepteerd. “Ik ben altijd heel sterk met het idee van vrijheid verbonden geweest.”

Het Wageningse Comité 4 en 5 mei geeft een eigen invulling aan de plechtigheid op dodenherdenking. Net als alle andere plaatselijk comités geniet het een grote mate van zelfstandigheid ten opzichte van het Nationaal Comité, dat vooral richtinggevend is. Zo lopen Duitse vertegenwoordigers van de Wageningse partnergemeente Mörfelden-Walldorf (onder Frankfurt am Main) mee in de stille tocht en leggen zij een bloemstuk. Wel gebeurt dit in alle terughoudendheid.

Dumrese: “Wij zijn niet tegen de deelname van Duitsers aan de herdenkingen, aan de andere kant voeren we ook geen actief beleid om Duitsers bij de plechtigheid te betrekken. Gevoeligheden bestaan zeker nog en die willen wij respecteren. Aan de andere kant zie je dat steeds meer mensen, veelal jongeren, Duitsland niet alleen maar vanuit het verleden bekijken.”

Dumreses observatie sluit aan bij de resultaten van het onderzoek door bureau Intomart. Dat gaf aan dat Nederlanders steeds positiever denken over Duitsers, een trend die de laatste jaren nadrukkelijk op de voorgrond treedt. Volgens Intomart zien Nederlanders Duitsers als vriendelijke en trotse, harde werkers. Vorig jaar concludeerde het tijdschrift Intermediair dat Duitsland onder jongeren was veranderd van ‘oude vijand’ in ‘vriendelijke buur’. In de aanloop naar het wereldkampioenschap voetbal had een groot deel van de geënquêteerden er zelfs geen bezwaar tegen als Duitsland kampioen zou worden.

Bas de Rue is redacteur van het Duitslandweb