Weg vrij voor meer wifi in Duitsland

Als je in Duitsland een wifi-verbinding beschikbaar stelt en een van de gebruikers downloadt muziek, dan kan het gebeuren dat je een gepeperde rekening op de mat vindt van een advocatenkantoor van een platenmaatschappij. Dat komt zo: In Duitsland was tot voor kort de aanbieder van een wifi-verbinding verantwoordelijk als gebruikers de wet overtraden. Downloaden is in Duitsland strafbaar en er zijn talrijke advocatenkantoren die zich hebben gespecialiseerd in het vorderen van schadevergoedingen. In Duitsland wordt dit al de ‘Abmahnindustrie’ genoemd. Deze kantoren sturen vele tienduizenden aanmaningen jaarlijks.

De Duitse overheid heeft ambitieuze plannen om heel Duitsland van wifi -in Duitsland noemen ze dat overigens Wlan- te voorzien. Maar zolang particulieren en bedrijven - en ook lokale overheden - door deze zogenoemde Störerhaftung riskeren dat ze zo’n advocatenkantoor achter zich aan krijgen, wil het met de uitbreiding van wifi-hotspots niet vlotten. Daarom heeft de politiek deze zomer besloten dat aanbieders van wifi niet langer verantwoordelijk zijn voor eventueel misbruik.

Het Europees Hof van Justitie heeft dit nieuwe beleid nog eens bevestigd met zijn uitspraak donderdag. Het ging in die zaak om Tobias McFadden, eigenaar van een winkel die wifi aanbood aan zijn klanten. Hij kreeg een vordering van 800 euro van platenmaatschappij Sony omdat er via de verbinding auteursrechtelijk beschermde muziek was aangeboden. De rechtbank in München meende dat McFadden zijn netwerk niet goed had afgeschermd en daarom verantwoordelijk was, maar wilde de zaak ook laten toetsen aan Europees recht.

Het Hof in Luxemburg heeft nu bepaald dat de eigenaar van een wifi-toegang niet verantwoordelijk is voor de gebruikers. Wel kan binnen de Europese regels een wachtwoord verplicht worden gesteld, of een vorm van identificatie. Het is aan lagere overheden of rechters om dat te bepalen. Een wifinetwerkeigenaar kan dus niet meer plotseling een boete krijgen, maar de muziekindustrie kan wel via een rechter of overheid eisen dat de eigenaar zorgt dat hij weet wie zijn netwerk gebruikt, door wachtwoord en identificatie, legde de Süddeutsche Zeitung donderdag uit. Dit maakt dat het oordeel volgens critici het uitbreiden van de vrije wifi-toegang toch weer zal afremmen.

Om de versoepeling van de Störerhaftung voor wifi-aanbieders is lang gestreden. Tobias McFadden is een zogenoemde Freifunker, activist van de Freifunk-beweging, die zich inzet voor openbaar toegankelijk internet. Freifunker zien in openbaar, niet-commercieel, gemeenschappelijk en ongecensureerd internet een democratisering van de communicatiemedia, en een versterking van de lokale sociale structuur. De zaak van McFadden loopt al sinds 2010. De beweging is nog langer actief.

Niet alleen idealistische activisten hebben zich ingezet voor een betere rechtspositie van wifi-aanbieders, ook de IT-branche is er veel aan gelegen. Duitsland loopt op digitaal gebied duidelijk achter op andere landen, en de gebrekkige wifi- en breedband-infrastructuur wordt alom gezien als een van de hoofdoorzaken daarvan.