Misdaadverhalen van Von Schirach
Duitse literatuur #9

Als de juridische details niet kloppen, kan een boek me niet meer bekoren, hoe spannend de jacht naar de seriemoordenaar ook is opgeschreven. Ik erger me bijvoorbeeld als in een boek de strafzaak op zitting wordt behandeld terwijl de verdachte in coma ligt of als ik een dialoog lees waarbij de advocaat voortdurend ‘Edelachtbare’ zegt tegen een rechter.

Evenals mijn vriendin kan ik er niets aan doen, het is een soort beroepsdeformatie. Na twintig jaar in een bepaald vak kun je dat ook bij het lezen van een roman of het kijken naar een film niet geheel opzijschuiven. En ja, ik weet, het is allemaal fictie, maar sommige dingen moeten gewoon kloppen, anders is het verhaal niet meer geloofwaardig.

Misschien heb ik mede daarom zo’n plezier in de misdaadverhalen van Ferdinand von Schirach. Voordat Von Schirach ging schrijven, was hij lange tijd werkzaam als strafadvocaat. Zijn kantoor in Berlijn heeft een groot aantal prominente – en deels controversiële – zaken gedaan, zoals de verdediging van Norbert Juretzko, die over zijn spionagewerk voor de Duitse inlichtingendienst BND een boek schreef; of de strafzaak tegen de voormalige DDR-politicus Günter Schabowski. Von Schirach weet dus waar hij het over heeft en een onjuiste beschrijving van een rechtszaak zal je in zijn boeken niet tegenkomen.

Von Schirach schreef zijn eerste verhalenbundel ‘Verbrechen’ in 2009, een jaar later gevolgd door ‘Schuld’. Toen de Nederlandse vertaling van ‘Verbrechen’ werd gepresenteerd, heb ik hem geïnterviewd en vertelde hij dat de meeste verhalen zijn gebaseerd op zaken uit zijn eigen rechtspraktijk. Von Schirach heeft daarna ook twee romans en een toneelstuk gepubliceerd, maar ik lees nog steeds het liefst zijn korte verhalen. En ik ben klaarblijkelijk niet de enige, want de boeken zijn internationale bestsellers geworden en van zijn verhalen zijn zelfs televisieseries gemaakt (door de ZDF in 2013 en 2017).

Goed nieuws voor mij en andere fans van Von Schirach dus, dat er na ‘Verbrechen’ en ‘Schuld’ afgelopen maart de derde verhalenbundel ‘Strafe’ is verschenen. Von Schirach concentreert zich in dit boek op de vraag wat een rechtvaardige bestraffing inhoudt en of zoiets überhaupt mogelijk is.

De verhalen zijn even boeiend als die in de twee voorafgaande boeken, vaak met een onverwachte twist en geschreven in de stijl die alle boeken van Von Schirach kenmerkt: helder en zonder onnodige opsmuk. Het zijn stuk voor stuk beknopte thrillers, smeuïg en spannend, maar wel met diepgang. Von Schirach presenteert nooit makkelijke antwoorden, maar schetst een geloofwaardig beeld van gewone mensen die verzeild raken in het strafrecht, zonder valse emoties en zonder goedpraterij. In het eerste verhaal bijvoorbeeld volgen we Katharina, die na een burn-out weer aan het werk gaat en tot lekenrechter wordt benoemd. Von Schirach slaagt er in twintig pagina’s in een overtuigend beeld te schetsen van een vrouw die worstelt met haar eigen leven en met haar eerste zaak als rechter.

De eerste twee verhalenbundels van Von Schirach zijn snel in Nederland verschenen – ‘Misdaden’ in 2010 en ‘Schuld’ in 2011. Ook 'Strafe', met twaalf nieuwe verhalen, wordt naar verwachting binnenkort door een Nederlandse uitgever aangekocht en kan dan nog dit jaar verschijnen.