'Die Niederlande und die DDR' van Jacco Pekelder

In de eerste vijf hoofdstukken van de Duitse versie is flink geschoven en gekort ten opzichte van het origineel uit 1998. Dat leidt tot logischer cesuren: Pekelder breekt nu simpeler en beter de periode van de niet-erkenning (1949-73) in tweeën, op het jaar 1965. De Nederlandse versie splitste nog in drie delen (1949-61, 61-69 en 69-73). De bewerking, op zich in een keurige vertaling, heeft wel de schrik van iedere auteur: bij het openslaan zie je al schrijffouten. Grammaticafoutjes en vooral fouten in namen, met als olijke uitschieter dat schouwburgdirectrice Cox Habbema voor Hebbema wordt uitgemaakt.

In Pekelders boek ontbreekt ten onrechte aandacht voor de rol van de sport in de Nederlandse beeldvorming over de DDR. De sport was door het belang voor de beeldvorming ook voor de betrekkingen belangrijk: het was tot de erkenning van 1973 een zeldzame mogelijkheid voor de DDR, zich zegevierend aan het Nederlandse volk te presenteren. En nog wel op TV, dus met een vele malen grotere impact dan de uiteindelijk invloedloze activiteiten van bijvoorbeeld het Nederlandse comité voor de erkenning van de DDR.

Oost-Duitse sporters stonden hier bekend als eeuwig winnende, want altijd met doping volgespoten Oostblokmachines. Toen schaatster Yvonne van Gennip in 1988 eindelijk eens van die oppermachtige Oost-Duitsers won, zette half Nederland uit pure gekte een rode clownsneus op. Want wij vonden Oost-Duitse sportvrouwen halve kerels - was niet hun boezem door testosteron verdwenen? Uiteraard ontkende de DDR in alle toonaarden, dat overwinningen aan doping te danken waren. Over de mannelijk-lage stemmen van de Oost-Duitse zwemsters bromde hun coach, dat ze nu eenmaal geen dameskoor waren. Inmiddels voert het verenigde Duitsland processen tegen de verantwoordelijke dopingartsen en blijkt bij 1 sportster de hormoonhuishouding dermate verstoord, dat ze nu maar als man door het leven gaat.

Dit zijn echter inhoudelijke bezwaren, waarover je in het wetenschappelijke debat probleemloos van mening kan verschillen. Deze Duitse bewerking had echter met een paar weken meer werk de bezwaren kunnen ondervangen van een slordige redactie en de niet opgenomen nieuwe historiografie. Maar het blijft een goed boek, want dat was het Nederlandse origineel al.

Carel Horstmeier studeerde Duitse Geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen en de Freie Universitaet Berlin. Hij bereidt een proefschrift voor over de Oost-Duitse erkenningspolitiek in Nederland, Belgie en Denemarken. Sinds 2000 werkt hij aan de RuG als docent Geschiedenis en bij het Nederlands-Russisch Archiefcentrum (NRAC).

DDR-geschiedenis op het internet:
DDR-Suche
DDR im Web
ZZF Potsdam

De site Stasiopfer neemt een bijzondere plaats in: een lijst met de namen van alle Hauptamtlichen Mitarbeiter van de Stasi, op naam doorzoekbaar.

Soms is moeilijk te onderscheiden, of een site de DDR nu met enthousiaste nostalgie of met ironie vereert, maar bij deze twee is het duidelijk dat vroeger alles beter was: NVA en Kundschafter des Friedens.

Duidelijk ironisch is Wer wird Revolutionär