Minister Seehofer riskeert ontslag met immigratieplan

Volgens mediaberichten probeert CDU-mastodont en Bondsdagvoorzitter Wolfgang Schaüble te bemiddelen in het conflict. Donderdag heeft hij de CDU-fractie al toegesproken om in ieder geval de CDU'ers aan Merkels kant te houden. De CDU-fractie en de CSU-fractie zijn donderdagmiddag apart in vergadering gegaan, iets dat zelden gebeurt. CDU en haar Beierse zusterpartij CSU trekken in Berlijn in principe samen op.

Dinsdag had Horst Seehofer zijn ‘Masterplan Migratie’  willen presenteren, maar Merkel hield dat tegen. Seehofer wil bepaalde groepen vluchtelingen aan de grens de toegang weigeren. Het is niet duidelijk om welke groepen het precies gaat, omdat bijna niemand het plan van Seehofer al heeft kunnen lezen. Het zou kunnen gaan om mensen die zich al in een ander land hebben geregistreerd, of om mensen die al in een ander land in een asielprocedure zitten.

Regeringscrisis

Seehofer dreigt zijn immigratieplan toch door te drukken. Maandag vergaderen de partijbesturen van CDU en CSU, afzonderlijk van elkaar. Daar kan de CSU beslissen dat het Masterplan Immigratie toch moet worden doorgezet. Als Seehofer dat doet, kan kanselier Merkel hem ontslaan als minister. Dat zal de CSU niet accepteren, het zou kunnen leiden tot de val van de regering. Coalitiepartner SPD steunt Merkel in deze kwestie.

Merkel vindt dat vluchtelingen eerst moeten worden toegelaten, voor kan worden bepaald of ze teruggestuurd moeten worden naar een ander EU-land. Dat is volgens de gangbare interpretatie van de EU-regels ook zo. Bovendien streeft ze naar een gemeenschappelijk Europees asielbeleid. Ze vreest dat dat helemaal niet meer van de grond komt als Duitsland nu voor het eigenbelang kiest en vluchtelingen aan de grens terugstuurt. Merkel heeft Seehofer gevraagd om nog twee weken geduld te hebben, zodat ze kan proberen om op de top van Europese regeringsleiders, eind juni, tot een Europese oplossing te komen.

Maar de Beierse minister-president Markus Söder maakte donderdagavond in het actualiteitenprogramma Tagesthemen duidelijk dat de CSU geen geduld meer wil opbrengen. Hij ziet de geloofwaardigheid  van de regering in het geding. Volgens hem verwachten Duitse burgers van de politiek dat het asielbeleid drastisch wordt aangescherpt. In Beieren zijn in oktober deelstaatverkiezingen. De CSU dreigt stemmen te verliezen aan de rechtspopulistische AfD en kan dan haar absolute meerderheid in het deelstaatparlement verliezen.

Verontrusting

De stemming in Duitsland over vluchtelingen is de afgelopen weken beïnvloed door het nieuws dat een Irakese asielzoeker verdacht wordt van verkrachting en moord van een 14-jarig meisje en door het nieuws dat de asielinstantie Bamf honderden asielzoekers onterecht zou hebben toegelaten. Het beeld is ontstaan dat er nauwelijks zicht is op wie er in de grote vluchtelingenstroom eigenlijk allemaal het land zijn binnengekomen.

Overigens zijn sinds het begin van de vluchtelingencrisis de regels voor asiel en opvang al meerdere malen strenger geworden. Het aantal vluchtelingen dat asiel aanvraagt is sinds 2015 sterk gedaald. In 2015 waren dat er ongeveer 900.000, in 2017 zijn er minder dan 187.000 nieuwe asielzoekers geregistreerd.

Seehofer, die tot voor kort minister-president in Beieren was, zit Merkel al jaren op de huid in de vluchtelingenkwestie. De twee hebben vaker openlijk ruzie gehad over het thema. Seehofer hamerde in de aanloop naar de verkiezingen van september 2017 op een bovengrens in het aantal vluchtelingen dat wordt toegelaten. Merkel wilde daar niet aan omdat dat in strijd zou zijn met het VN-vluchtelingenverdrag: wie vervolgd wordt, moet in een ander land asiel kunnen aanvragen.

In het regeerakkoord is nu toch vastgelegd dat Duitsland in principe niet meer dan 220.000 vluchtelingen per jaar toelaat. Een bovengrens dus, maar geen bikkelharde, benadrukte coalitiepartner SPD bij de presentatie in februari. Een zwaarbevochten compromis. Volgende week zal duidelijk worden of dat ook ditmaal lukt.