Wowereits museum
Berlijnse Berichten

van Marja Verburg

(3 februari 2003) Als je het twee winters in Berlijn hebt uitgehouden, mag jezelf een Berliner noemen, zegt men. Ik zit nu midden in mijn vijfde winter, maar heb het afgelopen weekend gemerkt dat dat niets zegt. Voor de dertiende keer vond de'Lange Nacht der Museen' plaats, waarin vrijwel alle musea tot 2.00 uur 's nachts open zijn voor het publiek. Zo'n event trekt bezoekers, want het is elke keer weer overvol. Las ik altijd in de krant. Zelf was ik tot dit weekend namelijk nooit bij zo'n museumnacht aanwezig. Ik bedoel maar: zo doorgewinterd ben ik. En het wordt nog veel erger.

Na dit fiasco gaf een deel van het gezelschap het op en verdween richting kroeg. Ik had echter in het programmaboekje gezien dat het Rotes Rathaus, het gemeentehuis van Berlijn, ook open was, en dat wilde ik altijd al eens van binnen zien. Gelukkig wilde Nikolaus mee.

Het Rotes Rathaus was ook voor de oorlog al het gemeentehuis. Na de oorlog was er niet veel meer van over, maar de DDR-regering liet het weer opbouwen en naar eigen smaak inrichten. Grote buisachtige lampen aan het plafond, kale gangen, grote zalen, oud meubilair. Het ruikt er naar kantine. Ik wilde meteen door naar de werkkamer van burgemeester Wowereit, maar ik was op pad met een kunst- en cultuurkenner. Nikolaus liet mij een gipsen beeld van koningin Louise van Pruisen en haar zusje zien, dat door koning Friedrich-Wilhelm III destijds meteen in de ban werd gedaan omdat er teveel borst werd getoond, waarmee hij het beeld beroemder maakte dan de kunstenaar, Gottfried Schadow, ooit had durven dromen. Op een serie overzichtsfoto's van Berlin-Mitte wist Nikolaus bij bijna elk gebouw een verhaal. Toen we bij de raadszaal beland waren waar Wowereit elke week met zijn regering vergadert, kreeg ik regelrecht college. Samen met de suppoost gaf hij antwoord op alle vragen die ik kon verzinnen. Achter mij bleven steeds meer mensen staan luisteren.

Wowereit blijkt een deel van de grote vergadertafel te hebben laten verwijderen toen hij burgemeester werd, om een intiemere sfeer te creëren. Ik keek naar de grote zwarte tafel, die nog steeds vrijwel de hele ruimte in beslag nam. "Tsja", zei de suppoost, "meer mocht er niet af. Maar de burgemeester laat altijd een bloemenkrans op de andere helft van de tafel leggen. Die is nu weggehaald omdat-ie verwelkt was. Maandag komt er weer een nieuwe." Ik hoop maar dat het helpt. Intiem was het er niet.

In Wowereits Arbeitsbereich concentreerde Nikolaus zich weer op de kunst. "Alleen maar schilderijen van West-Berlijnse kunstenaars", grinnikte hij. "Niet eens een excuus-Oost-Duits kunstwerk." Het opvallendst was het schilderij dat achter Wowereits bureau hing, een gigantisch doek van Rainer Fetting uit de jaren tachtig, met veel fel rood, groen en oranje. "De kunst heeft de burgemeester uitgezocht", vertelde de suppoost. "Machtsvertoon", besloten wij meteen. Zelf kijkt Wowereit naar een rustgevend blauw doek aan de andere muur. De suppoost haastte zich uit te leggen dat alleen zijn medewerkers tegenover hem plaatsnemen en naar dat schilderij moeten kijken. Officiële gasten worden elders ontvangen. "Blijft machtsvertoon", vonden wij. Maar misschien probeert hij ook alleen maar de aandacht af te leiden van datgene, waar iedereen bij binnenkomst ontzet naar staarde: de apparatuur waarmee hij werkt. "So ein Schrotthaufen!", hoorde ik achter me. Ook wij hadden nog nooit zoiets gezien. "Dat beeldscherm! Daar pas ik opgevouwen in!" "En die faxmachine! Zou die nog wel werken?" De suppoost legde uit dat alleen het meubilair vernieuwd was. We vroegen maar niet wanneer.

"Wowi, ruf mal bei Siemens an, und lass dir neue Computer besorgen", lazen wij in het gastenboek aan de uitgang. "Een burgemeester van een wereldstad kan toch zo niet werken", schreef iemand anders. "Misschien kan Amsterdam een inzamelingsactie voor de regering van Berlijn organiseren", opperde ik. Maar we verwierpen het idee onmiddelijk. Zo is het veel beter: Berlijn bezuinigt, en de burgemeester geeft het goede voorbeeld. Wij voegden ons zeer tevreden bij onze vrienden in de kroeg om onze eigen bijdrage aan de economie van Berlijn te leveren. Ook geheel in de geest van onze Regierender Partymeister.

Lange Nacht der Museen

Burgemeester Wowereit