Necla Kelek vecht voor vrijheid in islam
Duits-Turkse sociologe volgende week in Amsterdam

“De islam heeft kritiek nodig”, zei Necla Kelek eerder dit jaar in een interview met de Duitse nieuwszender n-tv. De islam is niet alleen een religie, maar ook een machtssysteem, zegt ze. Kelek pleit voor een moderne islam, waarin ook ruimte is voor kritiek. “Moslims moeten ervoor zorgen dat islam en democratie met elkaar te verenigen zijn. Veel islamitische regels hebben met de islam als religie, als geloof, als filosofie niets te maken.”

Kelek wil dat de moslims, waartoe ze zichzelf nog steeds rekent, afstand doen van “tradities als bloedwraak en gedwongen huwelijken”. Ook is ze een tegenstander van de hoofddoek, die ze beschouwt als “een afwijzing van een geëmancipeerde samenleving”, zoals ze in haar boek ‘Himmelsreise’ uit 2010 schrijft.

Generaliseren

Volgens het toonaangevende weekblad Der Spiegel is het vooral haar geëxalteerde toon die haar critici ergert en de manier waarop ze Turken in Duitsland generaliseert, zonder erbij te zeggen dat veel van hen wel democratisch en geëmancipeerd zijn. Dat schrijft de krant in een portret van Kelek uit 2010.

In de Süddeutsche Zeitung werd ze een haatprediker genoemd, en dat terwijl Kelek een voorvechtster is van vrijheid, democratie en secularisatie, schrijft Der Spiegel.

Vreemde eend

Kelek ligt regelmatig onder vuur. Zo zou ze tegen de islam ageren omdat ze de problemen in haar eigen familie nooit heeft kunnen verwerken. Kelek kwam als klein meisje met haar familie naar Duitsland, waar ze in een klein dorpje in Nedersaksen opgroeide. Ze voelde zich er een vreemde eend in de bijt. Thuis leefde ze in een Turkse wereld, waar haar dictatoriale vader de dienst uitmaakte. Ze zag hoe veel Turkse meisjes in Duitsland werden uitgehuwelijkt aan mannen uit Turkije, die daarop naar Duitsland kwamen. Haar bleef dat lot bespaard omdat ze volgens haar moeder te lelijk was, schrijft Der Spiegel. Het lukte Kelek om met hulp van een Duitse vakbond sociologie te gaan studeren. De mensen van de vakbond noemt ze haar “ware ouders”, aldus Der Spiegel.

Die geschiedenis, en het lot van veel andere Turkse vrouwen in Duitsland, beschreef ze in haar eerste boek ‘De Turkse bruid’ (2005), dat een bestseller werd.

Necla Kelek debatteert op 10 november in Amsterdam met Paul Scheffer, publicist en auteur van het veelbesproken essay 'Het multiculturele drama' en met Naïma Azough, tot 2010 lid van de Kamerfractie van GroenLinks als woordvoerster justitie, politie en vreemdelingenzaken over de positie van moslima in Nederland en Duitsland. Lees meer in de Agenda >>