Nieuwe plaquette bij 'Judensau' Regensburg

Na lange discussie werd in 2005 een eerste uitlegbordje onder het Judensau-reliëf aan de gevel van de Dom van Regensburg geplaatst. Omdat veel mensen uit de joodse gemeenschap de toelichting als ontoereikend beschouwden, besloot de regering in samenspraak met joden en christenen uit Regensburg een nieuwe versie te schrijven.

In de tekst op de nieuwe uitlegplaquette distantiëren de Beierse regering en het bisdom van Regensburg zich van de antisemitische weergave van joden. De nieuwe uitleg onder het Judensau-reliëf "geeft een signaal tegen antisemitisme af", aldus de Beierse minister van Cultuur Michael Piazolo (Freie Wähler) bij de onthulling. 

Het reliëf werd in de veertiende eeuw tegenover de Joodse wijk op de Regenburgse Dom geplaatst. Op het gevelbeeldhouwwerk zijn mannen met Joodse hoeden te zien die aan de spenen van een varken zuigen. Het varken staat hier symbool voor de duivel en is in het joodse geloof een onrein dier. De Judensau beeldt joden als vijanden van de christenen af en was vooral bedoeld om haat te zaaien.

Sommigen vinden een uitlegbordje niet genoeg en eisen dat de antisemitische sculpturen volledig worden verwijderd. Over een soortgelijke Judensau op de beroemde Luther-kerk in Wittenberg (Saksen-Anhalt) spanden tegenstanders een rechtszaak aan, maar het Bundesgerichtshof oordeelde vorig jaar dat het reliëf met de bijbehorende uitlegplaquette mag blijven. De zaak ligt nu bij het Bundesverfassungsgericht, het Duits Constitutioneel Hof.

Het Judensau-motief is nog op enkele tientallen gebouwen in Europa te vinden, met name in het Duitse taalgebied. Het werd in de middeleeuwen op kerken afgebeeld om haat te zaaien tegen joden. Onder meer in Bayreuth, Frankfurt am Main en Freising zijn zulke reliëfs daadwerkelijk verwijderd. Lees meer bij Der Spiegel en FAZ en bij de gemeente Regensburg