Merkel en Sarkozy eens over begrotingszondaars
Regeringsleiders sluiten compromis over Stabiliteitspact

Het voorstel van kanselier Merkel en president Sarkozy tot strenge handhaving van het pact is een direct gevolg van de eurocrisis. De Europese lidstaten willen een herhaling daarvan voorkomen, maar nu de euro weer sterker staat neemt de bereidheid tot hervormingen zienderogen af, zo meldde Die Welt gisteravond.

Duitsland en Frankrijk hopen met hun voorstel de schulden van lidstaten te kunnen beteugelen. Het Stabiliteitspact werd in 1997 gesloten om de koers van de euro stabiel te houden. Het begrotingstekort van een lidstaat mag sindsdien niet groter zijn dan 3 procent van het bruto binnenlands product.

Grote tegenstellingen 

Voordat Merkel en Sarkozy gisteravond tot een compromis kwamen, moesten er twee grote tegenstellingen overwonnen worden. Kanselier Merkel pleit al vanaf het begin van de Griekse crisis voor een strengere handhaving van het Stabiliteitspact. Dit past binnen het Duitse idee van de sociale markteconomie. De overheid waarborgt een vrije markt en stelt alleen de randvoorwaarden.

De Duitse aanpak staat echter haaks op de Franse benadering: een sterk gecentraliseerde staat die actief ingrijpt in de economie. Niet voor niets pleitte president Sarkozy voor een economische regering van Europa in plaats van het huidige gedecentraliseerde stelsel.

Daarnaast moest de verdeeldheid tussen het noorden en het zuiden overwonnen worden. Noordelijke lidstaten zoals de Scandinavische landen, Nederland en Duitsland willen dat lidstaten die hun financiële huishouding niet op orde hebben automatisch boetes opgelegd krijgen. De financiële problemen doen zich voornamelijk voor bij de zuidelijke lidstaten. Het is niet verwonderlijk dat zij, met steun van Frankrijk, tegen hardere maatregelen zijn, zo analyseerde Der Spiegel gisteren.

Water bij de wijn

Gisteravond deden Merkel en Sarkozy allebei wat water bij de wijn. Duitsland ziet af van automatische boetes opgelegd door de Europese Commissie. In de toekomst besluit de Europese Raad, de vergadering van regeringsleiders, over het opleggen van sancties. “Sancties moeten sneller en efficiënter opgelegd worden, maar we willen dat de lidstaten door de Europese Raad een beslissende rol blijven spelen”, aldus president Sarkozy in Der Spiegel.

Nu de automatische boetes van tafel zijn, steunt Sarkozy Merkel in haar streven naar hervormingen van het verdrag die politieke sancties mogelijk maken. Merkel wil landen met te grote begrotingstekorten het stemrecht in Europese instanties ontnemen. Daarnaast wil ze een regeling om toekomstige financiële crises samen met particuliere geldschieters op te lossen.

De bondskanselier hoopt, aldus Der Spiegel, te voorkomen dat het financiële vangnet voor Griekenland en de euro-zone tot na 2013 verlengd wordt. Ze was geen groot voorstander van het vangnet, omdat Duitsland er het meeste aan bijdraagt. Dat maakt de bondskanselier niet populair bij de Duitse belastingbetaler.

Frans-Duitse tandem

Met het bereiken van een compromis heeft de Frans-Duitse tandem weer het initiatief in Europa. Als kers op de taart kondigden beide landen aan gezamenlijk te werken aan voorstellen voor het Franse presidentschap van de G20 in 2011. Volgens president Sarkozy is hij samen met de bondskanselier al begonnen aan de voorbereidingen. “Duitsland is bereid verantwoordelijkheid te nemen en het Franse werk te ondersteunen”, vulde Merkel aan.

De ontmoeting tussen Merkel en Sarkozy werd gevolgd door gesprekken met de Russische president Medvedev. Tijdens het overleg over het Stabiliteitspact bespraken Merkel en Sarkozy ook een gezamenlijke boodschap voor Medvedev. “Het sleutelwoord is vertrouwen”, aldus de beide regeringsleiders tijdens een persconferentie. Dat bracht Der Spiegel tot de conclusie dat Duitsland en Frankrijk na het geruzie rond de Roma de harmonie weer terug hebben gevonden.