Achtergrond

Sensationeel nieuws kwam er vorige week uit Duitsland: de politie rolde een Reichsbürger-netwerk op dat plannen had om een staatsgreep te plegen en gewapend de Bondsdag te bestormen. Duitse media spraken van een van de grootste antiterreuroperatie in de Duitse geschiedenis. Wie zijn deze samenzweerders, die de macht wilden overnemen? Dat bespreekt Maarten Westerveen met Wiebke Pittlik, hoofdredacteur van Duitslandweb, in een nieuwe podcastaflevering in onze serie Achtung! Duitse Updates.

Veel wetten hebben grote consequenties in het Duits-Nederlandse grensgebied. De Nederlandse ambassadeur in Berlijn Ronald van Roeden heeft zich voorgenomen consequent in Den Haag aandacht te vragen voor de grenseffecten van wetgeving. Want dat wordt nog weleens vergeten, heeft hij gemerkt. 

‘You’ll never walk alone’, was de leus die kanselier Scholz deze zomer meegaf aan de steunmaatregelen en lastenverlichting voor burgers in de energiecrisis. “Niemand wordt alleen gelaten met zijn problemen”, beloofde Scholz. En: “We zullen alles doen zodat de burgers door deze moeilijke tijd komen.” De sociaaldemocraat deed ook een beroep op de solidariteit, en riep op elkaar te helpen. De regering stelde 200 miljard beschikbaar en kondigde maatregel na maatregel aan. Dit zijn de belangrijkste:

Heinrich XIII. Prinz Reuß; deze naam dook woensdag overal op in het nieuws. Hij werd samen met 24 anderen gearresteerd omdat hij plannen zou hebben om een staatsgreep in Duitsland te plegen. Wanneer dat zou lukken, zou Heinrich XIII. Prinz Reuß het hoofd worden van de nieuwe machtsorde. Zijn ‘prins’-titel baarde opzien. Waar staat die voor in de republiek Duitsland?

De Duitse politie heeft woensdagochtend een grootschalige antiterreuroperatie uitgevoerd. Een gewapende groep van rond de vijftig zogenoemde Reichsbürger en Querdenker (coronademonstranten) had volgens de politie plannen om een staatsgreep te plegen en de Bondsdag te bestormen. In elf deelstaten werden op meer dan 130 locaties huiszoekingen gedaan. Aan de operatie werkten 3000 politiemensen mee. 

Het eerste jaar van de Ampelkoalition onder leiding van bondskanselier Olaf Scholz zit er bijna op. “Een jaar dat werd getekend door Ruslands wrede oorlog tegen Oekraïne”, blikt Scholz terug in zijn wekelijkse video-update. De bondskanselier maakt een positieve balans op van het werk van zijn regering. De Duitse burgers en de industrie zien dat anders.

In het Duits rappen over diversiteit, klimaatverandering en toekomstperspectieven. Zes middelbare scholen uit heel Nederland hebben woensdag hun beste hiphop-formaties naar Amsterdam afgevaardigd. Na twee jaar corona vond de hiphop-battle voor scholieren voor het eerst weer ‘live’ plaats.

Bijna tachtig jaar bleef het grotendeels ongelezen: het manuscript dat de Duits-joodse Grete Weil in de winter van 1944/45 schreef op haar Amsterdamse onderduikadres. Na de oorlog wilde de schrijfster niets liever dan haar roman uitgeven, maar in Duitsland was geen animo. “Schandalig”, vindt de Duitse literatuurwetenschapper Ingvild Richardsen. Zij ontdekte het manuscript in een archief.

Wil ik gendern of niet? Wie Duits spreekt, komt niet meer om deze vraag heen. De reden hiervoor is de verhitte discussie over inclusief taalgebruik in de Duitse taal. Wat begon als een idee om álle mensen in de samenleving – mannen, vrouwen en iedereen die daar tussenin zit – aan te spreken, is nu onderdeel van het Duitse politieke debat geworden en uitgemond in een ware cultuurstrijd. Veel Duitsers zijn in dubio over hun omgang met de gender-taalkwestie. 

Als het aan de Duitse kunstenaar Gunter Demnig ligt, krijgt elk slachtoffer van het nationaalsocialisme een ‘Stolperstein’, een klein goudkleurig steentje in de straat, waarvan er wereldwijd tienduizenden te vinden zijn. Het herinneringsproject blijft groeien en daarin speelt ook Nederland een belangrijke rol. “Elke dag worden nieuwe stenen gelegd. Elke generatie wordt op deze manier bewust van de geschiedenis.”