Achtergrond

Paweł Machcewicz was oprichter en directeur van het Museum van de Tweede Wereldoorlog in Gdansk, toen hij in 2017 door de rechts-conservatieve Poolse regering werd ontslagen. “Vier jaar geleden was ik burger in een democratie. Dat veranderde van de ene op de andere dag”, zegt de gewezen directeur. In Amsterdam sprak hij donderdag over de strijd die hij nog steeds voor zijn museum voert. Bekijk ook de livestream van het gesprek onderaan dit artikel.

In de Europese Unie speelt Duitsland een belangrijke rol - niet alleen door de invloed van Duitse politici op het Europese toneel, maar juist ook door de topbestuurders die achter de schermen beleid bepalen. Een overzicht, in alfabetische volgorde, van belangrijke Duitsers in Europa.

Manfred Weber (CSU) speelt een thuiswedstrijd. Frans Timmermans (PvdA) doet niets liever dan in een ander land shinen in een andere taal. Als deze Europese politici zich live op tv laten ondervragen door 130 Duitse kiezers, levert dat een interessant, inhoudelijk en levendig debat over Europa op.

Wat vinden Duitsers van de EU? Welke Duitse partijen doen mee aan de Europese verkiezingen? En hoe zit dat met de Spitzenkandidaten en de tweestrijd tussen de Duitser Manfred Weber en de Nederlander Frans Timmermans? In dit factsheet zetten we de informatie over Duitsland en de Europese verkiezingen op een rij (geactualiseerd 6-5-2019, eerste publicatie 25-4-2019).

De tentoonstelling ‘De jodenvervolging in foto’s. Nederland 1940-1945’ van het Nationaal Holocaust Museum in Amsterdam ging gepaard met een controverse: het museum besloot een aantal gruwelijke foto’s uit Auschwitz niet te tonen. Daarmee was niet iedereen het eens. In april bekeek de Duitse historicus Christoph Kreutzmüller de expositie. “Wees voorzichtig met wat je laat zien. Het tonen van zulke foto’s kan mensen ook blokkeren.”

In de morgen van 10 mei 1940 valt het Duitse leger Nederland binnen. Er wordt hard gevochten om Nederland op de knieën te krijgen. Niet alleen met hun wapens, ook met hun fotocamera’s schieten de Duitse soldaten erop los. Het resulteert in stapels amateurfoto’s die letterlijk een beeld geven van die meidagen in Nederland. Onderzoeker Gerard Groeneveld maakte het boek ‘Nach Holland’ en de gelijknamige tentoonstelling in het Verzetsmuseum Amsterdam. “Je kijkt door Duitse ogen naar de oorlog die in Nederland begint.”

Mislukt willen ze het niet noemen. Boos zijn ze ook niet. Niet op elkaar, niet op instanties of overheden. Maar ze zijn wel wat teleurgesteld... Een gesprek met Jan Kuks en Kirsten Gehlhar over het Duits-Nederlandse project European Medical School voelt als praten over een huwelijk in het slop. Bruid en bruidegom begonnen vol goede moed en overtuigd van elkaar aan een gezamenlijk leven. Maar het bleek niet zo te werken als verwacht. Misschien waren ze gewoon nog te jong.

Wat gebeurt er wanneer een groep Nederlandse acteurs een stadstheater in het Oosten van Duitsland overneemt? Komende week vertellen ze het zelf, tijdens een speciale week in theater Frascati in Amsterdam. Met onder meer de voorstellingen 'Nackt' en 'Deutschkurs', die actrice en regisseur Lizzy Timmers in Jena maakte. “Het gestuntel om überhaupt ergens je plek te vinden, dat zal iedereen herkennen.”

In mei zijn de verkiezingen voor het Europees Parlement. In deze tijden van Brexit, opkomend populisme en polarisatie kijkt het Duitsland Instituut naar de rol van Duitsland in Europa. 

De uitzending van komiek Jan Böhmermann uit maart 2016, waarin hij de Turkse president Erdogan beledigde, groeide uit tot een internationale affaire. Böhmermann werd niet vervolgd voor het beledigen van een buitenlands staatshoofd, maar de rechter heeft wel delen van zijn gedicht verboden. Een chronologisch overzicht.