Achtergrond

Tijdens de Nederlands-Duitse Conferentie in Potsdam, met als thema 'Begin en einde van het menselijk leven', heb ik weer eens ervaren hoe verwarrend ethische vraagstukken kunnen zijn. Ik was er net voor mezelf uit, dat ik achter het Nederlandse euthanasiebeleid stond. Na afloop van de verschillende discussies echter, zowel in de conferentiezaal als daarbuiten, kon ik niet ontkennen, dat ook de verschillende tegenargumenten invloed op mij hebben. Niets zo veranderlijk als een mens en het was geruststellend om te merken, dat niets menselijks mij vreemd is.

Menswaardig sterven

Mogen wij het erfelijk materiaal van de mens onomkeerbaar manipuleren?

Bestaat het recht op een gezond kind - en tegen welke prijs?

De biotechnologie in Duitsland en Nederland is de laatste jaren in een stroomversnelling geraakt. Wetenschappers komen tot nieuwe inzichten en methodes, om tot nu toe ongeneeslijke ziekten (zoals bijvoorbeeld Parkinson) te kunnen genezen. Voor dit soort onderzoek is het echter nodig om gebruik te maken van erfelijk, menselijk materiaal, zoals embryo's en stamcellen. Hiermee zijn natuurlijk ethische discussies verbonden. Deze technologie zal immers niet alleen gebruikt worden voor onderzoeksdoeleinden maar creëert ook mogelijkheden voor prenatale diagnostiek en het veranderen van erfelijk materiaal.

Blastula of blastocyst, 'kiemblaasje' Het embryo na enkele tientallen celdelingen waarna het bestaat uit 70-100 cellen. De blastula/blastocyst…

Enquete-Kommission 'Recht und Ethik der modernen Medizin' De Enquêtecommissie…

Toen de Nederlandse Tweede Kamer in november 2000 het wetsvoorstel 'Toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding' goedkeurde ontstond er in Duitsland een golf van kritiek. Politici van vrijwel alle partijen, artsen en vertegenwoordigers van de kerken reageerden verontrust en vaak ronduit emotioneel op het voorstel. Sinds april 2002 is de Nederlandse Euthanasiewet van kracht. Christoph Meyer kijkt terug en schetst een beeld van de verschillende reacties en de discussie in Duitsland.

Voor een land dat er zo trots op is alles bespreekbaar te maken, valt de inhoud van het Nederlandse bio-ethische debat nogal tegen. Of het nu gaat om pre-implantatiediagnostiek, euthanasie of onderzoek op embryonale stamcellen: de dapper discussiërende Nederlanders debatteren hoofdzakelijk door vreselijke ziektes en tragische gevallen aan te slepen. Losse casussen in plaats van hoofdlijnen bepalen zo het debat, en in plaats van de angst voor leed te benoemen, wordt deze ongegeneerd gebruikt. Het resultaat is altijd hetzelfde: in Nederland mag uiteindelijk, onder strenge voorwaarden en onder toezicht van een ethische commissie, alles

De Duitse angsten Tijdens een gezellige Duits-Nederlandse culturele ontmoeting onlangs in het Amsterdamse Odeon-theater werd…