Agenda 2010

Op vrijdag 14 maart 2003 houdt bondskanselier Schröder een rede voor de bondsdag. In deze toespraak gaat hij in op de dreigende oorlog in Irak en presenteert hij onder de naam 'Agenda 2010' zijn hervormingsplannen voor de arbeidsmarkt en de verzorgingsstaat.

Aan werklozen onder de vijfenvijftig jaar moet de werkloosheidsuitkering niet langer dan twaalf maanden worden verstrekt; aan werklozen boven de vijfenvijftig maximaal achttien maanden. Na deze periode komt de werkloze direct in de bijstand terecht. Tot nu toe was er sprake van overgangsregeling (Arbeitslosenhilfe) die hoger lag dan de Sozialhilfe (de bijstand). Jongeren onder de vijfentwintig jaar worden verplicht gesteld om te solliciteren.

De Kündigungsschutz, de bescherming tegen ontslag, beschouwt Schröder als een economische en culturele verworvenheid. Ze moet echter beter toepasbaar worden gemaakt. Zo moeten bedrijven met minder dan vijf werknemers (tijdelijke) uitzendkrachten kunnen aannemen, zonder dat het moeilijk is deze weer te ontslaan. De ontslagbescherming geldt dan dus niet voor alle werknemers. De al eerder gepresenteerde Hartz-Reformen moeten daarnaast zorgen voor een flexibilisering van de arbeidsmarkt, minder zwartwerk en meer opleidingsplaatsen.

Schröder stelt vijftien miljoen euro ter beschikking om gemeentes financieel sterker te maken: zeven miljoen voor een investeringsprogramma, het restant voor private woningbouwsanering. Op deze manier hoopt de bondsregering vooral werk in de bouw en de ambachtelijke sector te creëren.

Met het oog op de middenstand kondigde Schröder aan het belastingrecht voor kleine bedrijven te vereenvoudigen, boekhoudverplichtingen te reduceren en belastingen te verlagen. Ook in de ambachtelijke sector zijn moderniseringen aangekondigd. Zo moet het in de toekomst mogelijk zijn dat leerlingen die een beroepsopleiding (zoals het vroegere VBO in Nederland) hebben afgesloten zonder het laatste diploma (Meisterbrief) te hebben behaald een eigen bedrijf kunnen stichten.

Het recht op medezeggenschap en de collectieve arbeidsovereenkomsten binnen een bepaalde branche (Flächentarifverträge) zullen niet aangetast worden.           

Volgens Schröder is de hervorming van de ziektekostenverzekering het belangrijkste en noodzakelijkste onderdeel van de binnenlandspolitieke vernieuwing. Grondbeginsel moet echter blijven dat iedereen de noodzakelijke medische verzorging moet kunnen ontvangen, onafhankelijk van leeftijd en inkomen. Het solidariteitsbeginsel blijft dus bestaan. Als het aan Schröder ligt zullen tandvervanging en behandelingen niet meer door het ziekenfonds worden vergoed. Hetzelfde geldt voor letsel ten gevolge van ongelukken tijdens sport of andere ongelukken in privé-tijd.

Op 1 juni heeft de SPD op een bijzonder partijcongres voor Agenda 2010 gestemd. Het programma zal nu nog door de Bondsdag en de Bondsraad - waar de regering afhankelijk is van de stemmen van de oppositie - moeten worden goedgekeurd. Dit houdt in dat tot aan de zomer nog enigszins gesleuteld kan worden aan de plannen.