Achtergrond

Dat Duitsland moderne gevechtstanks aan Oekraïne zou gaan leveren, was een jaar geleden vrijwel ondenkbaar. Het geeft aan hoe Duitsland door de oorlog in Oekraïne is veranderd. Kanselier Scholz en zijn regering staan onder grote internationale druk om de leidende rol in de wereld te spelen, die ze zelf ook op zich willen nemen. Bovendien heeft Scholz in eigen land te maken met kritiek van pacifisten en Russlandversteher, die tegen de Duitse wapenleveranties ageren. Maarten Westerveen praat over Duitsland na 1 jaar Oekraïne-oorlog met Duitslandweb-redacteuren Wiebke Pittlik en Marja Verburg in een nieuwe aflevering van 'Achtung! Duitse updates'.

Veel Duitse studenten kennen er wel een paar: spookstudenten. Deze Scheinstudierenden schrijven zich in bij een hogeschool of universiteit, maar gaan niet naar college. Hoeveel het er zijn, wordt nergens bijgehouden, maar waarschijnlijk gaat het om tienduizenden studenten in Duitsland.

Ineens gaat het snel: ‘Wij zijn hier om het onrecht weer goed te maken’, zei de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock op 20 december in de Nigeriaanse hoofdstad Ajuba. Twintig bronzen Benin-beelden bracht Baerbock mee, nadat in juli al de volledige eigendomsrechten van alle ruim 1100 Benin-beelden in Duitse musea aan Nigeria waren overgedragen. Maar waar komt deze Duitse bereidwilligheid ineens vandaan?

De afschaffing van de Duitse dienstplicht in 2011 was een fout, zei de nieuwe minister van Defensie Boris Pistorius (SPD) vlak na zijn aantreden. Een opvallende uitspraak: verschillende leden van de bondsregering willen juist een einde maken aan de discussie over een herinvoering van de dienstplicht in Duitsland. Die werd ruim 10 jaar geleden afgeschaft: een groot leger met dienstplichtigen was niet meer nodig in een tijd waarin Bundeswehrsoldaten vooral werden ingezet in internationale missies, was toen de gedachte.

Op 6 februari 2013, vandaag 10 jaar geleden, richtte econoom Bernd Lucke samen met andere economische wetenschappers de partij Alternative für Deutschland (AfD) op. De afschaffing van de euro was het belangrijkste agendapunt. In de jaren daarna ontwikkelde de AfD zich tot een anti-islampartij en werd ze steeds rechts-radicaler. Tegelijkertijd is ze een stabiel onderdeel van het Duitse partijenlandschap geworden.

Wie één Instagram-video van Robert Habeck heeft gezien, weet genoeg. Deze Duitse minister communiceert anders. Zijn strategie: geen vage termen en gewichtigdoenerij, maar begrijpelijke woorden en rechtdoorzee. Met zijn groot gevoel voor taal luidt Habeck in Duitsland een nieuw tijdperk in op het gebied van politieke communicatie.

Een bijzondere ochtend was het vrijdag in de Bondsdag. Voor het eerst werden tijdens de jaarlijkse Holocaust-herdenking slachtoffers herdacht die vanwege hun seksuele oriëntatie en genderidentiteit zijn vervolgd. De verscheidenheid aan mensen en genodigden die de plechtigheid bijwoonden, gaven kleur aan het grauwe en regenachtige Berlijn.

Dat Duitsland veertien Leopard-2 gevechtstanks aan Oekraïne gaat leveren, is niet verrassend, zegt Markus Kaim, specialist veiligheidspolitiek bij de Stiftung Wissenschaft und Politik (SWP) in Berlijn; een belangrijke denktank die de Duitse politiek adviseert over veiligheidskwesties. Duitslandweb-redacteur Lynn Stroo bezocht Kaim woensdag samen met een groep studenten. Het nieuws over de tanks was net bekend, en Kaim duidde de Duitse strategie.

De jaarlijkse herdenking van de Holocaust in de Bondsdag vrijdag 27 januari staat dit jaar in het teken van de slachtoffers die vanwege hun seksuele oriëntatie of genderidentiteit zijn vervolgd. Een bijzonder moment voor lhbt’ers in Duitsland, met een lange voorgeschiedenis.

Een Nederlandse musical brengt het Berlijnse leven direct na de bouw van de Muur naar de theaters. In 'Checkpoint Charlie' moeten acht personages zich zien te voegen naar een harde nieuwe werkelijkheid. “Iedereen kan iets van zichzelf herkennen.”