Artikelen

Tachtig jaar is de belangrijkste Europese filosoof dit jaar geworden, maar de thema’s die Jürgen Habermas aansnijdt zijn zo actueel als maar kan. Dat bleek wel uit de podiumdiscussie die hij deze week in Felix Meritis voerde met politici en wetenschappers. En anders wel uit zijn bundel ‘Geloven en weten’ die daar werd gepresenteerd.

Het contrast is groot. Achter de prachtige beelden van het  boerenbestaan in 'Das weisse Band'  leeft een verstarde, hiërarchische, soms zelfs wrede gemeenschap. Michael Haneke lijkt met zijn nieuwste film de mythe van de vroegmoderne Duitse dorpsidylle te willen ontmaskeren.

‘De laatste dagen van de familie Hoffmann in het oude Oost-Berlijn’ heette in 1990 het journalistieke debuut van Annemieke Hendriks in het weekblad Vrij Nederland. De Muur is sindsdien een hoofdrol in haar werk blijven spelen.

Hans Modrow was na de val van de Muur de laatste communistische premier van de DDR. In 2001 liep hij woest weg uit een vergadering van de PDS, waarvan hij erelid is. De Partij van het Democratisch Socialisme, die uit de SED is voortgekomen, had de bouw van de Muur, precies veertig jaar geleden, officieel veroordeeld. Modrow stáát voor de Muur. Annemieke Hendriks sprak met hem in 2001.

Markus Wolf was van 1952 tot 1986 de spionagechef van de Duitse Democratische Republiek. Toen ging hij boeken schrijven, waarin hij zich van zijn liberale kant liet zien. In 2003 sprak Annemieke Hendriks met Wolf (overleden in 2006), onder meer over zijn 'onzichtbaarheid' en over Willy Brandt.

Ruim veertig jaar diende het dagblad Neues Deutschland de DDR. Totdat de Muur viel. De krant overleefde, maar de abonnees sterven uit. In 2001 was Annemieke Hendriks in het kader van een uitwisselingsprogramma voor journalisten een aantal maanden te gast bij de oude partijkrant.

Het is 7 oktober 1999, de dag dat de DDR vijftig jaar zou hebben bestaan. In Erfurt, de hoofdstad van de Duitse deelstaat Thüringen, gaat de film ‘Sonnenallee’ van de Oost-Duitsers Leander Haußmann (regie) en Thomas Brussig (scenario) in première. Brussigs boek naar de film is in het Nederlands verschenen onder de titel ‘Het mooiste meisje van Berlijn’.

In 1990 maakten de Oost-Berlijners Klaus en Rita Hoffmann deel uit van een experiment zonder weerga. Toen de DDR werd opgeheven, waren beiden hun banen kwijt. Als Klaus Hoffmann toen had geweten dat hij, een vooraanstaand academicus, nog met stofzuigers langs de West-Duitse deuren zou gaan, zou hij ongetwijfeld hard hebben gelachen. Hoe verging het ze in 2000?

Al in 1980 sloot de virtuoze trompettist Andreas (Andy) Altenfelder zich in Berlijn, Hauptstadt der DDR bij het Willem Breuker Kollektief. Annemieke Hendriks sprak beide muzikanten in 2005.

Markus Wolf was van 1952 tot 1986 de spionagechef van de Duitse Democratische Republiek. Toen ging hij boeken schrijven, waarin hij zich van zijn liberale kant liet zien. In 2003 sprak Annemieke Hendriks met Wolf, die in 2006 overleed.