Carsten Brzeski

Wat hebben het loonakkoord in de Duitse industrie en het gloednieuwe regeerakkoord gemeen? Beide zijn eerste voorzichtige pogingen om Duitsland op te laten stomen in de 21ste eeuw. De grote visionaire doorbraak zijn ze echter niet.

Een wolk van paternalisme zweeft over de SPD en een gevoel van urgentie om haast te maken met vernieuwing, verjonging en blik op de toekomst ontbreekt, schrijft ING-econoom Carsten Brzeski. En de SPD staat daarin beslist niet alleen.

Het valt op dat de namen voor de mogelijke Duitse coalities altijd verwijzen naar zonnige en verre landen. De jamaicaoptie of de keniacoalitie. Wijst dat op een verlangen naar ‘don’t worry be happy?’, op een vlucht uit de complexe Duitse realiteit? Waarom is het niet zo zonnig in Berlijn? En waarom gedragen mogelijke coalitiepartners zich alsof ze naar de slachtbank worden gevoerd (SPD) of juichen ze dat ze de dans ontsprongen zijn (FDP)? Dat heeft alles te maken met een ander tropisch fenomeen: de zwarte weduwe.

Was de verkiezingscampagne nog een toonbeeld van oer-Duitse saaiheid, dan zijn de coalitieonderhandelingen van de afgelopen vijf weken ontspoord tot reality-tv. Een soort van volksvermaak. Bijna elke dag zijn er plaatjes van een balkon waarop onderhandelende politici regelmatig (en natuurlijk heel toevallig) naar buiten komen. En berichten over moeilijke vooruitgang en geruzie. Zo wordt de spanning hoog gehouden, hoewel eigenlijk iedereen weet dat de coalitie van CDU, CSU, FDP en Groenen er moet en zal komen.

In het preglobaliseringstijdperk vroeg de groep Doe Maar al of ‘dit alles was’. Erna, in de jaren negentig en tot aan de financiële crisis, leek geld alles te zijn. In Duitsland leeft de Doe Maar-spirit meer dan dertig jaar later weer op.

Het succes van de AfD reduceren tot neonazi’s in Oost-Duitsland schiet veel te kort, schrijft ING-econoom Carsten Brzeski.

Ik ben een bingewatcher van politieke tv-series. ‘Borgen’, ‘Scandal’, ‘Madam Secretary’, ‘House of Cards’. Ik heb ze allemaal gezien. Ook al stellen de politieke gebeurtenissen in de VS elke nog zo goede tv-serie in de schaduw, het liefst zou ik toch elk Duits campagneteam voor de verkiezingen een dvd-box met een pakket politieke films willen sturen.

De verkiezingen in Duitsland zijn zo saai, dat ik al geeuw bij het schrijven van dit stuk. Het is ook lastig een spannende maar nette campagne te voeren in een wereld met schreeuwende presidenten en dictators. De Duitse verkiezingscampagne volgt het oude campagneadagium van vooral geen fouten maken. En een Duitser die geen fouten wil maken, beweegt op een heel kleine ruimte. Saai, degelijk en geen vuur. Maar Duitse saaiheid kan grote gevolgen hebben voor Europa.

Met het dieselschandaal staat de Duitse nationale trots, de hele autoindustrie, in de beklaagdenbank, schrijft ING-econoom Carsten Brzeski. "De vraag is waarom Duitse politici, die zo graag de buurlanden de les lezen, hier zaten te slapen." 

De Germaanse tunnelvisie op de wereld kan niet beter worden weergegeven dan in de verkiezingsprogramma’s van de grootste zes partijen, schrijft ING-econoom Carsten Brzeski.