Eindstation Jamaica

Het enige alternatief zijn nieuwe verkiezingen. Een weinig aantrekkelijk alternatief. Dit verklaart ook waarom vannacht werd besloten toch nog door te gaan met de onderhandelingen en de hele exercitie niet op te blazen.

Veel haast lijkt Duitsland niet te hebben met de vorming van een nieuwe regering. Nadat de Duitsers acht weken geleden naar de stembus gingen, was er eerst drie weken stilstand vanwege de deelstaatverkiezingen in Nedersaksen. De partijen zijn nu vijf weken bezig met zogenaamde ‘aftastende’ gesprekken. In lijn met de regeringloze Nederlandse en Belgische ervaringen, lijdt ook de Duitse economie niet onder de politieke stilstand. Iemand anders is de grote verliezer: Angela Merkel.

De moeilijke toenadering tussen de partijen komt door uiteenlopende standpunten op het gebied van milieu, met name de uitfasering van de kolencentrales, de gezinshereniging van immigranten, en Europa. De kemphanen zijn steeds de Beierse CSU, de FDP en de groenen.

Angela Merkel roert zich niet. Absolute terughoudendheid. Sommigen zien dat als de typische Merkel-strategie. Maar het wordt steeds meer een zwakte. Steeds meer is de vraag wat Angela Merkel nog te winnen heeft. Dezelfde vraag die zich al aftekende toen Merkel begin dit jaar aarzelend aankondigde voor een vierde termijn te gaan. En net als toen is er maar een conclusie: Merkel kan alleen nog maar verliezen.

Na vijf moeizame weken is het meer dan duidelijk dat een jamaicacoalitie niet meer dan een doekje voor het bloeden zal zijn. Een regering die op korte termijn door meer investeringen in digitalisering en onderwijs de economie een boost kan geven, maar die veel moeite zal hebben de komende vier jaar bij elkaar te blijven. Een regering die duidelijk niet de harten van de Duitse kiezers raakt. Als het tot vervroegde verkiezingen komt, in de komende maanden of binnen twee of drie jaar, zal Merkel het zichzelf niet meer aandoen partijleider te zijn. Een roemloos einde van het Merkel-tijdperk lijkt niet onrealistisch.

In het verleden heeft Merkel al vaker laten zien de ontsnappingskunstenaar van de politiek te zijn. Vaak onderschat, heeft ze bijna altijd weer een uitweg weten te vinden. Eurocrisis-aanvaringen met Poetin, Erdogan of Trump. Niet voor niets is Merkel volgens het magazine Forbes al zeven jaar op rij de machtigste vrouw op aarde. Alleen moet Angela dit keer haar allerbeste ontsnappingstruc laten zien. Anders is Jamaica haar eindstation.

Carsten Brzeski is Chief Economist bij ING in Frankfurt am Main en schrijft regelmatig in Nederlandse en internationale media. Deze column is met toestemming overgenomen uit de Belgische krant De Tijd.