Duitse bezuinigingsdrift ter discussie
Paul de Grauwe en Ton Nijhuis in 'Buitenhof'

Paul de Grauwe is kritisch over het Duitse beleid. Duitsland zet in op bezuinigen, terwijl Europa in een recessie raakt. “In een recessie doe je dat gewoon niet, op dat moment gaat die recessie nog verder”, stelt De Grauwe.

Volgens Ton Nijhuis bezien de Duitsers de situatie uit een heel ander perspectief. “Duitsland heeft op dit moment nog een begrotingstekort van 1 procent. Het ministerie van Financiën kan elke maand nieuwe meevallers presenteren, de belastinginkomsten zijn nog nooit zo hoog geweest, dus alles gaat eigenlijk goed. Maar juist daarom heeft minister van Financiën Schauble dit weekend aangekondigd dat hij toch nog extra gaat bezuinigen om in 2014 de 0 procent te halen.”

Grauwe: “Dat lijkt mij absoluut niet verstandig. Heel Europa komt in een recessie. Op dat ogenblik een evenwicht op de begroting nastreven is terug naar de jaren dertig toen ook landen bezeten waren door evenwicht op de begroting. In een recessie doe je dat gewoon niet.”

Bezuinigen en uitgeven

Voor Europa mag het niet het juiste zijn, voor Duitsland zelf is het wel een logische keuze, meent Nijhuis: “De redenering in Duitsland is een andere. Zij zeggen: het gaat juist heel erg goed en dat zijn juist de momenten waarop je wel kunt bezuinigen. Bovendien zeggen ze: de tegenstelling tussen bezuinigen en uitgeven is eigenlijk een valse tegenstelling want je moet tegelijkertijd bezuinigen en uitgeven. Als je ziet dat in Duitsland aan research en development 3 procent wordt uitgegeven en in Nederland nog maar 1 procent; daar wordt geïnvesteerd in de toekomst. Ik leef op dit moment vaak in Berlijn en wat ik daar zie - en dat is een groot verschil met Nederland - de mensen zijn optimistisch. Ze hebben vertrouwen in de toekomst, werkloosheid gaat omlaag, mensen willen weer consumeren, lonen gaan wat omhoog. En dat betekent dat dat de economie stimuleert.” In Nederland is de politieke boodschap volgens Nijhuis er één van angst en onzekerheid.

Duitsland heeft volgens Nijhuis het grote voordeel dat het - na een lange periode waarin de Duitsers het erg moeilijk hebben gehad - nu erbovenop is gekomen. De loonkosten zijn nauwelijks gestegen, Duitsland levert nu producten tegen een goede prijs.

Niet exporteerbaar

Het voordeel dat Duitsland met de lage lonen gecreëerd heeft, is een nadeel geworden voor andere landen, zegt De Grauwe. Die hebben hun competitiviteit dus plots relatief ten opzichte van Duitsland achteruit zien gaan. "Nu zegt men, de andere landen moeten hetzelfde doen, dus lonen naar beneden. Gevolg daarvan is dat de Duitsers hun competitiviteitsvoordeel zullen verliezen en zullen reageren met nog meer neerwaartse druk op de lonen. Dus dat model is niet exporteerbaar.”

De Grauwe hoopt dat Duitsland inziet dat Europa niet Duitsland kan worden. Hij verwacht van Duitsland wat meer solidariteit. Tsja, voegt Nijhuis toe. “Het is de oude tegenstelling: willen we een Europees Duitsland of een Duits Europa.”