Podcast: De Duitse rol in Europa

"Om in Europa een stem te kunnen hebben, moet je wel met één stem kunnen spreken", zegt Ton Nijhuis. Die hebben de Duitse regeringspartijen niet. Niet alleen over binnenlandse thema's liggen de SPD, de Groenen en de FDP met elkaar overhoop, maar ook over Europese issues. Zo kwam de FDP een aantal keer terug op al gemaakte afspraken in Brussel, waardoor Duitsland zich ineens van stemming moest onthouden. "Je zou van Duitsland willen dat het een solide partner is die het voortouw neemt."

Nijhuis gaat in deze podcastaflevering ook in op de relatie tussen Frankrijk en Duitsland, die moeizaam verloopt, en op het Duitse Oekraïnebeleid. Scholz loopt niet voorop in de steun aan Oekraïne, legt Nijhuis uit. Daarbij speelt mede de angst een rol dat Rusland mogelijk naar kernwapens grijpt als het verliest. Dus zoekt Duitsland naar een situatie "waarin Rusland niet helemaal verliest en dus Oekraïne niet helemaal wint en je toch Oekraïne op de een of andere manier ondersteunt."

Voor de verkiezingen van het Europees Parlement in juni wordt een ruk naar rechts verwacht. Dat is wel iets om je zorgen over te maken, aldus Nijhuis. Rechts-radicale partijen zullen een "betrekkelijk grote fractie" in het EP krijgen, "maar de vraag is vooral hoe bijvoorbeeld de christendemocratische fractie daarop reageert." Voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen (CDU) sloot in een debat onlangs samenwerking met rechts-populistische partijen niet uit. "Dan is de vraag natuurlijk: gaan we naar een hellend vlak toe?"

UvA-hoogleraar Ton Nijhuis is historicus, politicoloog en filosoof en directeur van het Duitsland Instituut Amsterdam.

Deze aflevering maakt onderdeel uit van podcastserie 'Achtung Europa', waarin de redactie van Duitslandweb met deskundigen spreekt over de Duitse rol in Europa.