Vaccinatie-advies in Duitsland voor tekenziekte TBE

Het voorjaar brengt niet alleen warmte en bloemen, maar ook teken. Deze kleine parasieten kunnen gevaarlijke ziekten overdragen, zoals Lyme en TBE. Doordat het warmer wordt, komen er steeds meer teken, en ze blijven bijna het hele jaar door actief.

De ziekte van Lyme wordt veroorzaakt door een bacterie: Borrelia burgdorferi. Symptomen zijn onder meer een rode uitslag, vermoeidheid, koorts en pijn in spieren en gewrichten. Geïnfecteerden krijgen meestal een behandeling met antibiotica. Zonder behandeling kan de infectie leiden tot ernstige gewrichts- en neurologische problemen. Wanneer een teek in Nederland een ziekte overdraagt, is dit meestal de ziekte van Lyme. In Duitsland wordt deze ziekte vaak Borreliose genoemd. 

Tekenencefalitis (TBE/FSME) is een virus en wordt net als Lyme door teken verspreid. De symptomen van deze ziekte zijn onder meer koorts, hoofdpijn, spierpijn en in ernstige gevallen ontsteking van de hersenen en het ruggenmerg. Tekenencefalitis kan snel na de beet worden overgedragen, waardoor het niet helpt om teken in de avond avond te verwijderen, zoals bij de ziekte van Lyme, zegt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu.

In Duitsland werden in 2023 in totaal 475 TBE-gevallen gemeld, schrijft het Robert Koch-Institut in het nieuwe overzicht van risicogebieden. In 2022 waren dat er nog 565. Een belangrijk verschil met de ziekte van Lyme is dat een virus niet met antibiotica kan worden behandeld, maar er is wel een vaccin beschikbaar. 

De Duitse vaccinatiecommissie, STIKO, raadt deze vaccinatie aan voor alle mensen die in TBE-risicogebieden wonen en veel buiten zijn. Het Robert Koch-Institut (RKI) heeft 180 districten in Duitsland als TBE-risicogebied aangewezen, met name in Beieren, Baden-Württemberg en Zuid-Hessen. Ook Duitsers die op vakantie gaan in landen als Oostenrijk, Zwitserland, Tsjechië en delen van Frankrijk wordt geadviseerd zich te vaccineren. 

Nederlanders die op vakantie gaan in Duitsland kunnen zich ook laten vaccineren tegen TBE, al wordt daar weinig actief over geïnformeerd. De GGD adviseert een vaccinatie tegen TBE wanneer iemand langer dan vier weken kampeert of wandelt in natuurgebieden.

Het vaccin dat beschikbaar is in Nederland vereist een volledige inenting van 3 doses, verspreid over minimaal 6 tot maximaal 15 maanden. Een eerste boosterprik na 3 jaar, gevolgd door een booster om de (meestal) 5 jaar, zorgt voor blijvende bescherming. De vaccinatie kan vaak worden toegediend met de eerste 2 prikken vóór de reis, gevolgd door de derde na een half jaar. De Stichting Tekenbeetziekten raadt aan om minimaal 5-8 weken voor de reis te beginnen met vaccineren.

De kosten van de vaccinatie kunnen verschillen en worden in Nederland niet gedekt door de zorgverzekering. Meestal kost een vaccinatie 60 euro.

Andere maatregelen die de GGD aanbeveelt, zijn het dragen van lange kleding, het gebruiken van insectenwerende middelen, zoals DEET en het controleren op teken.