De redding van de Europese grondwet
De kleine stapjes van Angela Merkel: 2005-heden
Toen kanselier Merkel in Europa haar opwachting maakte verkeerde de EU in crisis. Door het mislukken van de Europese grondwet was de vorm en toekomst van de EU hoogst onzeker. Van de kersverse bondskanselier werd veel verwacht, de lidstaten hoopten dat Merkel de impasse kon doorbreken.
De verwachtingen concentreerden zich op het Duitse voorzitterschap van de Europese Raad in de tweede helft van 2007. Na het mislukken van de ratificatie van het grondwettelijk verdrag door het Franse en Nederlandse 'nee' in 2005 moesten de lidstaten een nieuwe verdragsrechtelijke basis vinden die de 27 lidstaten in staat stelde om slagvaardig samen te werken. Duitsland kreeg de lastige taak om het vastgelopen hervormingsproces van de EU nieuw leven in te blazen.
Een belangrijke stap was de Verklaring van Berlijn in 2007. In deze korte verklaring werden de Europese idealen van vrede, welvaart en gelijke rechten opnieuw samengevat. Bovendien spraken de Europese lidstaten af dat zij voor 2009 met een nieuw verdrag belangrijke hervormingen wilden vastleggen. De invulling van dit nieuwe verdrag werd door de regeringsleiders van de lidstaten tijdens een Europese top in juni 2007 besproken. Volgens kanselier Merkel was de verdeling van stemmen tussen de lidstaten het moeilijkste punt.
Toch lukte het de bondskanselier om haar Europese collega’s in beweging te krijgen en een akkoord te sluiten. Vooral Polen stribbelde heftig tegen. Premier Kaczynski rakelde anti-Duitse sentimenten op omdat Polen stemmen dreigde te verliezen. Merkel zette Polen onder druk door te dreigen dat de EU anders zonder de Polen verder zou gaan. Met veel hulp van met name de Fransen en de Britten stemden uiteindelijk ook de Polen voor een nieuwe stemverdeling. De uitkomst deed het ontzag voor de onderhandelingskunst van Merkel en haar populariteit sterk groeien. Er zat weer beweging in de Europese integratie. De hervorming werd met het Verdrag van Lissabon in december 2007 bezegeld.