Das Leben der Anderen (2006)
Films, Duitsland 1990-2010
Florian Henckel von Donnersmarck maakte met ‘Das Leben der Anderen’ niet alleen een film over de verderfelijke kanten van de DDR, maar ook een ontroerend portret van drie mensen die in een corrupte staat worstelen met het motto van Bertolt Brecht: ‘Wie zou er niet een goed mens willen zijn?’
© Flickr.com/Bambi 2009/ccOost-Berlijn, november 1984. Hauptmann Gerd Wiesler - werkzaam voor de DDR-spionagedienst de Stasi - krijgt de opdracht om het kunstenaarspaar Georg Dreymann en Christa-Maria Sieland te bespioneren. Wiesler ziet het als een gewone klus, al vindt hij het wel wat plat dat de missie is aangezwengeld door minister Bruno Hempf die een oogje heeft op de actrice. Hempf hoopt dat er iets verdachts wordt gevonden bij Christa’s partner, toneelschrijver Dreymann.
Naarmate de klus vordert, raakt Wiesler in de ban van het stel. Voor het eerst in zijn leven staat hij stil bij het leven van ‘de anderen’: degenen die zich onbespied wanen, die bekend zijn met muziek en literatuur, die vraagtekens plaatsen bij het beleid van de SED, de communistische partij die in de DDR de macht had. Wiesler is er getuige van hoe Dreymann en Sieland door het regime als het ware tot dissidenten worden gemáákt. Wiesler begint te twijfelen aan zijn missie.
Debuterend regisseur Florian Henckel von Donnersmarck brak met deze film door. Hij wist het beste uit zijn acteurs naar boven te halen. Naast Sebastian Koch en Martina Gedeck als het kunstenaarspaar blinkt vooral de uit de DDR afkomstige acteur Ulrich Mühe uit in zijn rol als de onderkoelde Stasi-spion. Hij overtuigt als eenzame man die niet veel emoties lijkt te hebben. Toch weet Mühe de verandering in Wieslers denken zichtbaar te maken.
‘Das Leben der Anderen’ geldt als serieuze tegenhanger van de vrolijke Ostalgie-films. De overigens West-Duitse Henckel von Donnersmarck, die ook het scenario voor de film schreef, toont het benauwende DDR-systeem, waarin vrijwel iedereen elkaar bespioneerde.
De film werd overladen met prijzen, waaronder de Oscar voor de beste buitenlandse film en publieksprijzen op de filmfestivals van Locarno en Rotterdam.