Bekende migranten werven voor Duitse taal
Merkel en Wulff houden integratiedebat aan de gang

Het is een bont gezelschap bekende Duitse migranten dat de Deutschlandstiftung Integration heeft weten te strikken: voetballer Jerome Boateng, de eerste Duits-Turkse deelstaatminister Aygül Özkan, boxer Artur Abraham en de rappers Sido en Harris.

Zij staan met een uitgestoken zwart-rood-gouden tong op grote posters. “Raus mit der Sprache. Rein ins Leben”, staat ernaast. Wat zoveel betekent als: “Spreek je uit. Stap in het leven.” Zij promoten cursussen Duits voor migranten. “Wie geen Duits spreekt, is slechts toeschouwer in ons land”, aldus Maria Böhmer gisteren bij de lancering van de campagne in het Bundeskanzleramt. Böhmer is namens de regering belast met integratievraagstukken.

Verhit integratiedebat

De posterserie maakt onderdeel uit van een grotere campagne die al in maart van dit jaar begon, maar een betere timing is niet denkbaar. De posters verschijnen precies in de week waarin president Christian Wulff in Turkije zei dat immigranten in zijn land Duits moeten leren en kanselier Angela Merkel de multiculturele samenleving mislukt verklaarde.

Sinds deze zomer woedt een verhit integratiedebat in Duitsland. Het begon met het boek ‘Deutschland schafft sich ab’ van bankier Thilo Sarrazin, waarin hij zich uiterst kritisch uitlaat over moslims. Volgens hem ondergraven slecht geïntegreerde migranten de Duitse maatschappij.

Bij de viering van 20 jaar Duitse eenwording op 3 oktober zei president Wulff daarentegen dat de islam deel is geworden van Duitsland. De Duitse moslimgemeenschap toonde zich verheugd over dit gebaar, hoewel er ook veel kritiek was. De toon werd weer scherper toen CSU-leider Horst Seehofer vorige week zei dat Duitsland geen immigranten uit Arabische landen meer moet toelaten.

Opener

 Wulff herhaalde zijn verzoenende woorden deze week tijdens zijn bezoek aan Turkije. In een redevoering voor het Turkse parlement pleitte hij voor de rechten van christenen in Turkije, maar ging ook in op de rol van de moslims in zijn eigen land. Zij hebben Duitsland opener gemaakt en meer naar de wereld gekeerd, aldus de Duitse president.

Tegelijkertijd sprak Wulff in Turkije ook de „multiculturele illusies” aan die integratieproblemen in Duitsland “verborgen hebben gehouden”. “Wie in Duitsland wil leven, moet Duits leren, dient onze levenswijze te accepteren en moet zich aan de geldende regels houden. Daartoe horen allereerst onze grondwet en de daarin vastliggende waarden”, aldus de president.

'Multikulti'

Deze laatste woorden waren vooral voor Duitsland bedoeld. Daar gaf kanselier Merkel afgelopen weekend een nieuwe impuls aan het integratiedebat door op een CDU-jongerendag de multiculturele samenleving mislukt te verklaren. "Natuurlijk was het de bedoeling te zeggen: we doen hier nu aan multikulti en leven zo'n beetje naast elkaar en zijn blij met elkaar. Maar deze bedoeling is mislukt, absoluut mislukt", aldus de kanselier.

Merkel is doorgaans niet de persoon die dergelijke harde uitspraken doet en haar woorden baarden daarom des te meer opzien. De Multikulti-uitspraak moet vooral de conservatieve vleugel binnen haar partij tevreden te stellen, schrijven Duitse politieke commentatoren in verschillende toonaangevende kranten. Die is bang dat kiezers op zoek gaan naar rechtsradicalere alternatieven.

Wulffs pleidooi voor vrijheid van religie, dat hij dinsdag samen met de Turkse staatspresident Abdullah Gül voerde, heeft bij de Duitse oppositie tot enthousiaste reacties geleid. Fractievoorzitter van De Groenen, Renate Künast, wil Wulff en Gül voordragen voor de prestigieuze internationale Karlsprijs, liet ze vandaag weten in de Neue Osnabrücker Zeitung. De Karslpreis wordt verleend aan persoonlijkheden die zich verdienstelijk hebben gemaakt voor Europa en het Europees eenwordingsproces.

Afb. 2: De presidenten Wulff (r) en Gül (l) en hun echtgenotes in Turkije.