Minister schrapt doctorstitel in de hoop op rust
Zu Guttenberg door het stof in plagiaatkwestie

Niet eerder in zijn carrière heeft de rijzende politieke ster Zu Guttenberg (1971) zo onder druk gestaan. Bondskanselier Angela Merkel (CDU), die haar minister donderdagavond op het Kanzleramt ontbood, heeft weliswaar verklaard achter hem te staan. Daarvoor moest hij wel publiekelijk door het stof.

Plagiaat 

Eerder deze week beschuldigde een hoogleraar Zu Guttenberg van plagiaat in de dissertatie, waarop de CSU-politicus in 2007 tot doctor promoveerde. De professor kon 23 plekken aanwijzen die zonder goede bronvermelding waren overgenomen. In de wetenschap – en al helemaal in de rechtswetenschap – geldt dit als een ernstig vergrijp tegen de academische mores.

Afhankelijk van het oordeel van de ombudsman van de universiteit van Bayreuth, die de kwestie momenteel onderzoekt, kan het Zu Guttenberg zijn doctorstitel kosten. Het gezichtsverlies zou zelfs kunnen leiden tot zijn val als minister. Als het aan de oppositiepartijen ligt althans. SPD-woordvoerder Dieter Wiefelspütz tegen de Kölner Stadt-Anzeiger: “Met zo’n schandvlek kun je geen minister meer zijn. Dat zou voor iedereen gelden.”

Vlucht naar voren 

Zu Guttenbergs verklaring van vandaag is een onmiskenbare vlucht naar voren. Door afstand te doen van zijn titel, hoopt hij de angel uit het schandaal te halen. Want wat begon met een academische discussie, is al snel uitgegroeid tot een publieke kwestie. Bloggers maken er een sport van nieuwe plekken in het proefschrift aan te wijzen die op plagiaat kunnen wijzen.

Daarvan is niet zozeer de verontwaardiging over wetenschappelijke misstappen de oorzaak. In Duitsland gelden doctorstitels als statussymbolen, waarmee mensen in belangrijke functies zich graag tooien. Ook veel politici maken goede sier met de afkorting dr. voor hun naam. De kwaliteit van hun proefschriften doet daarbij nauwelijks ter zake.

Onberispelijk 

Het is deze ijdelheid waar de media en internetgemeenschap maar al te graag tegen in het geweer komen. Zeker nu de adellijke en altijd onberispelijke Zu Guttenberg onderwerp is van discussie. Niets leek het zondagskind te kunnen stuiten in zijn politieke opmars. Des te gretiger wordt de kwestie nu uitgemeten.

Nu Zu Guttenberg in afwachting van het onderzoek afstand doet van zijn titel – zonder overigens schuld te bekennen - hebben de plagiaatzoekers hun doel bereikt. De discussie keert daarmee waarschijnlijk weer snel terug binnen de muren van de academie. Met wat geluk komt de minister er daar met een standje vanaf.